Μέθοδος Ντεμαρί για αντικατάσταση της βασίλισσας και πρόληψη σμηνουργίας

Στις περιοχές όπου η σμηνουργία είναι εντατικότερη, προτιμότερη είναι η μέθοδος Ντεμαρί, η οποία μπορεί να εφαρμοστεί και προληπτικά, δηλαδή πριν εκδηλωθεί η τάση για σμηνουργία, και επανορθωτικά, δηλαδή όταν αρχίσει πλέον η κυψέλη να τρέφει βασιλικά κελιά.

Τη μέθοδο αυτή επινόησε και εφάρμοσε ο Αμερικανός μελισσοκόμος Ντεμαρί, το 1892. Αποδείχθηκε τόσο αποτελεσματική ώστε έγινε παντού αποδεκτή και χρησιμοποιείται ακόμη και τώρα, με διάφορες παραλλαγές, σε όλες σε όλες της χώρες όπου υπάρχει προηγμένη μελισσοκομία.

Ένας σύντομος ορισμός της μεθόδου Ντεμαρί είναι ο εξής:Επέκταση του εμβρυοθάλαμου με την προσθήκη ενός δεύτερου πατώματος, μεταφορά της βασίλισσας και περιορισμός της στο κάτω πάτωμα, με λίγο γόνο, μεταφορά του υπόλοιπου γόνου στο πάνω πάτωμα, πάνω από το διάφραγμα της βασίλισσας.

Πολλές παραλλαγές της μεθόδου στις λεπτομέρειες της χρειάστηκε να γίνουν για να προσαρμοστεί στις διαφορετικές συνθήκες κάθε περιοχής, και ο έμπειρος μελισσοκόμος, όταν αντιληφθεί το μηχανισμό και τις αρχές στις οποίες βασίζεται, μπορεί να την προσαρμόσει μόνος του στις ιδιαίτερες του τοπικές συνθήκες.

Η αρχική μέθοδος, όπως την περιέγραψε ο ίδιος ο Ντεμαρί στα μελισσοκομία περιοδικά το 1892, έχει ως εξής:

Όταν το μελίσσι αναπτυχθεί τόσο πολύ ώστε να υπάρχει κίνδυνος να σμηνουργήσει, σηκώνουμε την κυψέλη από την βάση της και τοποθετούμε στη θέση της μία άλλη κυψέλη, η οποία περιέχει 9 κενές χτισμένες κηρήθρες. Έπειτα βρίσκουμε την βασίλισσα και την μεταφέρουμε, με το πλαίσιο του γόνου επάνω στο οποίο βρίσκεται, στο κέντρο της νέας κυψέλης με τις 9 κενές κηρήθρες. Εάν δεν έχουμε χτισμένες κηρήθρες, μεταχειριζόμαστε άχτιστες, αλλά είναι ασύγκριτα προτιμότερες οι χτισμένες και κατά προτίμηση οι παλιές, μέσα στις οποίες έχει μεγαλώσει γόνος.

Επάνω στο πρώτο αυτό πάτωμα, τοποθετούμε τώρα ένα διάφραγμα βασίλισσας, και επάνω από αυτό, την αρχική κυψέλη με το γόνο και όλο το περιεχόμενο της. Στο πίσω μέρος του πατώματος ανοίγουμε τρύπα μικρής διαμέτρου για να μπορούν να πετάξουν οι κηφήνες και μην πεθάνουν αποκλεισμένοι στο πάτωμα. Σε μέρη όπου η ανθοφορία είναι πολύ δυνατή, τοποθετούμε και τρίτο πάτωμα με κηρήθρες.

Με αυτό τον τρόπο πετυχαίνουμε τα εξής:

Δίνουμε στη βασίλισσα απεριόριστο χώρο για να γεννήσει και στις εργάτριες κενές κηρήθρες για να αποθέσουν ελεύθερα το νέκταρ που έρχεται σε αφθονία από τους αγρούς και το οποίο, μέχρι να ωριμάσει, καταλαμβάνει διπλάσιο χώρο κηρηθρών. Επίσης πετυχαίνουμε αυτόματα την αποσυμφόρηση του εμβρυοθάλαμου, με την κατάλληλη κατανομή του πληθυσμού, γιατί οι μεν μικρής ηλικίας μέλισσες παραμένουν ως επί το πλείστον στο πάνω πάτωμα όπου είναι ο γόνος, ενώ οι ηλικιωμένες παραμένουν κυρίως στο κάτω. Επίσης, πετυχαίνουμε για μικρό διάστημα στην επιβράδυνση της ωοτοκίας της βασίλισσας. Στην περιοχή όμως όπου η σμηνουργία δεν είναι τόσο εντατική, καλό είναι να μην ανακόπτουμε πολύ το ρυθμό της ωοτοκίας,για να μην οπισθοδρομεί το μελίσσι και τότε, αντί ενός πλαισίου με γόνο, δίνουμε στο κάτω πάτωμα 2,3 ή και 4 πλαίσια με γόνο ως επί το πλείστον ασφράγιστο, ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε περιοχής. Τι ακριβώς πρέπει να κάνει ο μελισσοκόμος,θα το βρει μόνος του έπειτα από δοκιμές και την πείρα που θα αποκτήσει.

Πέντε μέρες μετά τον παραπάνω χειρισμό, εξετάζουμε προσεκτικά το επάνω πάτωμα που περιέχει τον άνευ βασίλισσας γόνο. Εάν δεν έχουν χτίσει οι μέλισσες βασιλικά κελιά, αφήνουμε την κυψέλη ως έχει. Κατά πάσα όμως πιθανότητα και κυρίως εάν το μελίσσι είναι δυνατό και ο γόνος πολύς στο επάνω πάτωμα και ιδιαιτέρως αν η βασίλισσα είναι ηλικίας δυο ετών και άνω, θα βρούμε προχωρημένα βασιλικά κελιά, τα οποία, εάν δεν μας χρειάζονται, τα καταστρέφουμε προσέχοντας να μην μας διαφύγει ούτε ένα και κυρίως εκείνα που είναι χτισμένα στην πλευρά της κηρήθρας και διακρίνονται δύσκολα. Εάν μένει και ένα μόνο βασιλικό κελί, υπάρχει κίνδυνος σμηνουργίας. Καλό είναι κατά την επιθεώρηση αυτή να ελευθερώνουμε καλά τα πλαίσια από τον πληθυσμό που τα καλύπτει, και τότε θα μπορούμε να διακρίνουμε καλά όλα τα βασιλικά κελιά.

Εάν όμως σκοπεύουμε να χρησιμοποιήσουμε τα βασιλικά κελιά,δεν πρέπει να τινάζουμε τα πλαίσια για να τα ελευθερώσουμε, γιατί τότε αχρηστεύονται οι βασίλισσες που μεγαλώνουν μέσα στα κελιά.

Σε περίπτωση που θέλουμε και τη σμηνουργία να προλάβουμε και συγχρόνως να ανανεώσουμε την παλιά βασίλισσα, παρεμβάλλουμε ένα τρίτο πάτωμα με κενές κηρήθρες, μεταξύ του κάτω πατώματος και του άνω όπου είναι ο γόνος, πάντοτε βεβαίως διατηρώντας το διάφραγμα βασίλισσας επάνω στο κάτω πάτωμα. Με αυτό τον τρόπο, μεν ο κίνδυνος της σμηνουργίας αποσοβείται με την τέλεια απομάκρυνση του γόνου από την βασίλισσα, και στο πάνω πάτωμα, το οποίο είναι απομακρυσμένο από την βασίλισσα, οι μέλισσες χτίζουν πάντοτε ωραία βασιλικά κελιά αντικατάστασης. Όταν εκκολαφτεί νέα βασίλισσα και έρθει ο καιρός να πετάξει για γονιμοποίηση, χρησιμοποιεί την οπίσθια μικρή έξοδο που ανοίξαμε για τους κηφήνες, και ύστερα από λίγο καιρό την βρίσκουμε να γεννά στο πάνω πάτωμα.

Τότε αφαιρούμε την παλιά βασίλισσα από το κάτω πάτωμα, μεταθέτουμε κάτω το τρίτο πάτωμα με τη νέα βασίλισσα και ανεβάζουμε επάνω τον ορφανό γόνο της παλιάς βασίλισσας.

Κατά τον τρόπο αυτό γίνεται αυτόματα αντικατάσταση της βασίλισσας.

Καλό είναι να αφήνουμε την παλιά βασίλισσα να γεννά και αυτή μέχρι την εποχή που θα αρχίσει η μεγάλη ανθοφορία, για να επωφεληθούμε από τον γόνο δύο βασιλισσών, και τότε αφαιρούμε την παλιά και αφήνουμε μόνο την νέα στο κάτω πάτωμα.

επικοινωνία:periskepsis@gmail.com 

επισκεφθείτε την ομάδα μας στο facebook