Αντιμετώπιση των ασθενειών των μελισσών χωρίς φαρμακευτική αγωγή

Γκόρας Γ., Θρασυβούλου Α., Τανανάκη Χ., Κανέλης ∆., Λιόλιος Β., Καραζαφείρης Ε., Λαζαρίδου Ε., ∆ήµου Μ., Εργαστήριο Μελισσοκοµίας-Σηροτροφίας, Σχολή Γεωπονίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης 

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Οργανισµού Αξιολόγησης Φαρµάκων (ΕΜΕΑ) να καθοριστούν µετά το έτος 2000, ανεκτές συγκεντρώσεις υπολειµµάτων στα προϊόντα ζωικής παραγωγής για τα χρησιµοποιούµενα κτηνιατρικά σκευάσµατα, έφερε αλλαγές στην άσκηση της µελισσοκοµίας στην Ευρώπη. 

Οι µεγάλες φαρµακευτικές εταιρείες δεν ενδιαφέρθηκαν για τη µικρή αγορά που παρουσιάζει η µελισσοκοµία. Το αποτέλεσµα ήταν ο κλάδος να µείνει νοµοθετικά ακάλυπτος από τη χρήση παραδοσιακών σκευασµάτων και κυρίως αντιβιοτικών που χρησιµοποιήθηκαν επί δεκαετίες από τους Ευρωπαίους µελισσοκόµους για τη θεραπεία των ασθενειών των µελισσών. 

Έτσι, οι µελισσοκόµοι υποχρεώθηκαν να αντιµετωπίσουν τις ασθένειες των µελισσών χωρίς φαρµακευτική αγωγή. Εξαίρεση αποτελεί το παρασιτικό άκαρι βαρρόα (Varroa destructor) για το οποίο είχαν καθοριστεί ανεκτές συγκεντρώσεις υπολειµµάτων των χηµικών ουσιών fluvalinate, coumaphos, amitraz, και flumethrin πριν από την ίδρυση του ΕΜΕΑ. 

Το Εργαστήριο Μελισσοκοµίας-Σηροτροφίας του ΑΠΘ µε στόχο την εξεύρεση λύσεων στα προβλήµατα που δηµιούργησε η απόφαση της ΕΜΕΑ διερεύνησε τη δυνατότητα αντιµετώπισης ασθενειών των µελισσών όπως είναι η Αµερικάνικη Σηψιγονία (ΑΣ) και η Νοσεµίασης χωρίς φάρµακα.

Εξέτασε επίσης τη δυνατότητα αντικατάστασης των χηµικών ουσιών που χρησιµοποιούνται εναντίον της βαρρόα µε φιλικές στο περιβάλλον ουσίες. 

Για την ΑΣ βρέθηκε ότι η εφαρµογή της µεθόδου της µετάγγισης είναι αποτελεσµατικότερη της χρήσης αντιβιοτικών (Τεραµυκίνης) ιδιαίτερα όταν συνοδευτεί από αλλαγή των κηρηθρών κάθε δεύτερη ή τρίτη χρονιά. Μελίσσια που εµφανίζουν συµπτώµατα ΑΣ τα οποία δέχονται την επέµβαση αυτή παρουσιάζουν σηµαντική ανάπτυξη µετά το ξεχειµώνιασµά τους και αποδίδουν περισσότερο από µελίσσια που δέχονται επεµβάσεις µε αντιβιοτικά. 

Για την περίπτωση της Νοσεµίασης έχει δοκιµαστεί ένας σηµαντικός αριθµός σκευασµάτων (Vita Feed Gold, Protofil, Nosestat, σκόρδο, θυµόλη) από τα οποία περισσότερο αποτελεσµατική βρέθηκε να είναι η θυµόλη σε σιρόπι. Επιπρόσθετα σηµαντικό ρόλο στην αντιµετώπιση της ασθένειας παίζει η δύναµη του µελισσιού, η σωστή αντιµετώπιση της βαρρόα και η παρουσία της γύρης καθώς λειτουργεί διεγερτικά για την ωοτοκία της βασίλισσας και επιτυγχάνεται η συνεχής ανανέωση του πληθυσµού.  

Τέλος για τη Βαρροάτωση δοκιµάσθηκε η υπερθερµία, η αποµάκρυνση κηφηνόγονου, η καύση λιβανιού και άλλων φυτικών υλικών στο καπνιστήρι, η εφαρµογή θυµόλης σε οµιχλοποιητή, σε αλκοολούχο διάλυµα και σε σκευάσµατα όπως το Exomite Pro, το Ecostop και το Apiguard. Tα αποτελέσµατα µπορούν να αξιοποιηθούν άµεσα από τους µελισσοκόµους ώστε οι χηµικές ουσίες που χρησιµοποιούνται την τελευταία τριακονταετία να αντικατασταθούν. 

επικοινωνία:periskepsis@gmail.com

επισκεφθείτε την ομάδα μας στο facebook