Αμερικάνικη σηψηγονία συμπτώματα και αντιμετώπιση

ΚΑΤΙΑ ΣΤΕΦΑΝΙΔΟΥ

Κτηνιατρική λειτουργός

Η Αμερικάνικη Σηψηγονία  (Α.Σ) συνυπάρχει με τα μελίσσια απο την εποχή του Αριστοτέλη.Προκαλείται απο εναν βάκυλο γνωστό ως Paenibacillus Larvae Larvae.Οι σπόροι του βάκυλου αυτού χαρακτηρίζονται απο ανθεκτικότητα και μακροβιότητα.Η ασθένεια αυτή είναι δυνατόν να παρατηρηθεί οποιαδήποτε εποχή του χρόνου.Η εξάπλωση της Α.Σ έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις τόσο παγκοσμίως οσο και Παγκυπρίως.Για τον λόγο αυτό η Α.Σ μπορεί να χαρακτηρισθεί ως ο Καρκίνος των Μελισσών.

Για να εκδηλωθεί η ασθένεια πρέπει να συνυπάρχουν οι εξής παράγοντες:

• Περιβάλλον(κηρήθρες,τοποθεσία κυψέλης,διατροφή)
• Ευαίσθητος ξενιστής(προνύμφη)
• Παθογόνος παράγοντας(σπόρια του Paenibacillus Larvae Larvae)

Συνήθως η εξέλιξη είναι αρκετά αργή και η ασθένεια γίνεται αντιληπτή μόνο οταν εχει ήδη μολύνει

εικόνα 1

το μελίσσι σε μεγάλο βαθμό.Σε αυτό το στάδιο το μελίσσι μπορεί να παρουσιάσει ένα η περισσότερα από τα εξής συμπτώματα:

• Εξασθένηση του μελισσιού
• Η κηρήθρα δεν έχει την όψη μιας σωστής γεννημένης κηρήθρας αλλά μιας κηρήθρας όπου παρατηρούνται να υπάρχουν μεγάλα κενά στον γόνο(μορφή Μωσαϊκού)(Εικόνα 1)
• Επίσης αρκετά απο τα σφραγισμένα κελιά εχουν βαθουλώματα και τρυπίτσες στα καλύματά τους.(Εικόνα 2)
• Ανοίγοντας τον γόνο παρατηρούμε νεκρές προνύμφες οι οποίες χάνουν την μορφή και τον

  

  εικόνα 2

  χρωματισμό τους.Το σώμα της προνύμφης μαλακώνει και κατακάθεται στο κατώτερο τοίχωμα του κελιού,ενώ μεταβάλεται σε μια κολλώδη ελαστική σκούρου χρώματος μάζα.Σε αυτό το στάδιο,βυθίζοντας μέσα στο κελί ένα σπίρτο και τραβώντας το προς τα έξω,σχηματίζεται μια κολλώδης ελαστική κλωστή μήκους 2-10 εκατοστών.(Εικόνες 3,4)
• ΟΙ προνύμφες με την πάροδο του χρόνου αποξεραίνονται και σχηματίζουν ενα ξηρό λεπτό κατακάθι,το λεγόμενο λέπι της σηψηγονίας.Το κάθε λέπι περιέχει περίπου 2 δισεκατομμύρια σπόρους οι οποίοι παραμένουν ζωντανοί για μεγάλο χρονικό διάστημα.(Εικόνα 5)
• Τα πλαίσια που παρουσιάζουν μεγάλο βαθμό πρόσληψης απο την Α.Σ έχουν την χαρακτηριστική οσμή της ψαρόκολλας.

Εξάπλωση της ασθένειας

Τα σπόρια της Α.Σ δεν βρίσκονται μόνο  στο κελί.Μορούν να εντοπιστούν στο μέλι,στη γύρη,στο κερί,καθώς και στο μελισσοκομικό εξοπλισμό.Επίσης η μετάδοση της ασθένειας μέσα στην κυψέλη γίνεται απο τις εργάτριες οι οποίες στην προσπάθειά τους να καθαρίσουν τα μολυσμένα κελιά με τα στοματικά τους μόρια,μολύνονται και αυτές και έτσι με τα πόδια τους μεταφέρουν τα σπόρια σε ολόκληρη την κυψέλη.Σημαντικό είναι να τονίσουμε οτι η μεταφορά της ασθένειας μπορεί να γίνει και κατά την διάρκεια της λεηλασίας των εξασθενημένων απο την ασθένεια μελισσιών.

Αντιμετώπιση

εικόνα 3

Τον πρώτο και τον πιο σημαντικό ρόλο για την αντιμετώπιση της ασθένειας τον έχει ο μελισσοκόμος.Η εφαρμογή της "Καλής Μελισσοκομικής Πρακτικής",η καθαριότητα και η απολύμανση του μελισσοκομικού εξοπλισμού(γάντια,ξύστρο κλπ)η διατήρηση των δυνατών μελισσιών και η απομάκρυνση των άρρωστων κηρηθρών καθώς και η αποφυγή όσον το δυνατόν της παραπλάνησης και της λεηλασίας είναι μερικές σημαντικές ενέργειες που θα πρέπει να κάνει ο μελισσοκόμος έτσι ώστε να μειώσει την εξάπλωση η και την επιμόλυνση του μελισσοκομείου του.

Μη χρήση φαρμάκων για την Σηψηγονία

εικόνα 4

Οπως έχουμε τονίσει ο σπόρος της Α.Σ είναι πολύ ανθεκτικός και η καταστροφή του είναι πολύ δύσκολη.Η χρήση της φαρμακευτικής ουσίας ΤΕΡΑΜΥΚΙΝΗΣ στις μέλισσες έχει ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΕΙ σε όλες τις χώρες της Ε.Ε.Ομως επιπλέον η χρήση της Τεραμυκίνης απο τους μελισσοκόμους στα μελίσσια όχι μόνον δεν τους βοηθά αλλά αντίθετα καταστρέφει ο ίδιος το μελισσοκομείο του.Οι λόγοι είναι οι ακόλουθοι:

• Δεν σκοτώνει τα σπόρια της ασθένειας
• Πρέπει να αυξάνονται διαρκώς οι δόσεις
• Αυξάνει της πιθανότητες ανθεκτικότητας του παθογόνου παράγοντα
• Κρύβει τα συμπτώματα και νομίζει οτι έχει υγιή μελίσσια
• Προκαλεί η αυξάνει τον κίνδυνο επιμόλυνσης

Θεραπεία

εικόνα 5

• Συστήνεται διπλή μετάγγιση οταν η κυψέλη δεν έχει αδυνατίσει αρκετά ακι ο πληθυσμός είναι ικανοποιητικός.

-Απομόνωση ύποπτων-άρωστων μελισσιών
-Τινάζουμε τις μέλισσες σε νέα κυψέλη και την μεταφέρουμε 5χλμ μακρυά
-Τις παλιές κηρήθρες τις καίμε
-Στό νέο μελίσσι βάζουμε 5-6 φύλλα κηρήθρας
-Μετά απο 2-3 ημέρες επαναλαμβάνουμε την διαδικασία σε καινούργια καθαρή απολυμασμένη κυψέλη με καινούργια πλαίσια

Η μέθοδος αυτή έχει 99% επιτυχία και εξάλειψη της ασθένειας.Ο λόγος είναι οτι τοποθετούμε τις

εικόνα 6

μέλισσες σε καινούργιο καθαρό περιβάλλον.Με τον τρόπο αυτό αποκλείουμε ολες τις πιθανότητες επαναεπιμόλυνσής τους απο όλους τους παράγοντες που έχουμε ήδη αναλύσει.Επίσης με την παραμονή τους 2-3 ημέρες σε περιβάλλον χωρίς τροφή τις εξαναγκάζουμε να καταναλώσουν όλο το απόθεμα τροφής που έχουν στον οργανισμό τους και μέσω της αφόδευσης να αποβάλουν και όλους τους σπόρους που πιθανόν να μεταφέρουν στον οργανισμό τους.

•  Καύση και απολύμανση

-Οπως τονίστηκε και προηγομένως ο σπόρος της Α.Σ είναι πολύ ανθεκτικός και κρύνεται παντού σε

εικόνα 7

όλο τον μελισσοκομικό εξοπλισμό.ΟΙ μελισσοκόμοι θα πρέπει να απομακρύνουν και να θανατώσουν τις μέλισσες των άρωστων κυψελών απο το μελισσοκομείο τους.

-Ολα τα πλαίσια της άρρωστης κυψέλης θα πρέπει να καταστραφούν με καύση.Αυτό συνεπάγεται οτι τα πλαίσια αφαιρούνται απο την κυψέλη,τοποθετούνται σε λάκκο ο οποίος έχει ανοιχτεί προηγουμένως και καίγονται την ίδια ώρα.Ο μελισσοκόμος θα πρέπει να επιβλέπει την καύση μέχρι το σβήσιμο της φωτιάς και τέλος να καλύψει με χώμα τα κατάλοιπα της καύσης για να αποκλείσει την περίπτωση λεηλασίας απο άλλες μέλισσες.(Εικόνα 7)

-Το πάτωμα το καπάκι και η βάση της κυψέλης θα πρέπει να καθαριστούν πρώτα απο όλες τις ακαθαρσίες και στην συνέχεια μπορούν να απολυμανθούν είτε με

βύθιση σε υγρή παραμονή σε 180 βαθ C για 10 λεπτά,είτε με φλογοβόλο το οποίο θα κάψει οποιοδήποτε σπόρο σηψηγονίας έχει κρυφτεί στα κενά του ξύλου.

Καταληκτικά να σημειώσουμε πέντε βασικούς κανόνες που θα πρέπει να τηρούνται απο τους μελισσοκόμους.

• Σεβασμός προς το περιβάλλον:Είναι ο χώρος που ζεί και τρέφεται η μέλισσα,ας μην τον καταστρέφουμε.
• Τήρηση αυστηρών κανόνων "Καλής Μελισσοκομικής Πρακτικής":Είναι το κλειδί για καλή σοδειά μελιού.
• Μην χρησιμοποιείτε φάρμακα που δεν συστήνονται απο κτηνίατρο:Μπορούν να σας καταστρέψουν.
• Μην εγκαταλείπετε τα άρρωστα μελίσσια:Μπορούν να επιμολύνουν ακόμα και τα δικά σας υγιή μελίσσια.
• Συμβουλευτείτε τους ειδικούς:Οι υπηρεσίες Υγείας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης είναι στην διάθεση των μελισσοκόμων για συζήτηση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει.

επικοινωνία: periskepsis@gmail.com

επισκεφθείτε μας στο facebook