30.8.25

Εργασίες Σεπτεμβρίου στα μελίσσια

 Ο Σεπτέμβριος είναι ένας σημαντικός μήνας για τη μελισσοκομία, καθώς αποτελεί μεταβατική περίοδο από το καλοκαίρι προς το φθινόπωρο και την προετοιμασία για τον χειμώνα. Οι εργασίες του μήνα αυτού είναι κρίσιμες για την υγεία και την ευημερία του μελισσιού τους επόμενους μήνες.

Ακολουθούν οι βασικές μελισσοκομικές εργασίες του Σεπτεμβρίου:

1. Έλεγχος της βασίλισσας και του γόνου

 Αντικατάσταση βασίλισσας (αν χρειάζεται): Ο Σεπτέμβριος είναι καλή περίοδος για αντικατάσταση της βασίλισσας αν είναι γηρασμένη ή αδύναμη, ώστε το μελίσσι να προετοιμαστεί καλύτερα για τον χειμώνα.

  Έλεγχος γόνου: Βεβαιωνόμαστε ότι η βασίλισσα γεννά ικανοποιητικά και ότι υπάρχει αρκετός γόνος. Ο γόνος που θα δημιουργηθεί αυτήν την περίοδο θα βοηθήσει στη διατήρηση της δυναμικότητας του μελισσιού το χειμώνα.


 2. Αποθέματα μελιού και τροφή

  Έλεγχος αποθεμάτων Είναι απαραίτητο να ελέγξουμε αν το μελίσσι έχει αρκετά αποθέματα μελιού για να περάσει τον χειμώνα. Αν δεν υπάρχουν αρκετά αποθέματα, θα χρειαστεί να παράσχουμε συμπληρωματική τροφή.

  Συμπληρωματική τροφοδοσία Εφόσον τα αποθέματα μελιού δεν επαρκούν, μπορούμε να ταΐσουμε το μελίσσι με σιρόπι ζάχαρης σε αναλογία 2:1 (δύο μέρη ζάχαρη και ένα μέρος νερό). Αυτό βοηθά στη δημιουργία αποθεμάτων.

 3. Θεραπεία κατά της βαρρόα (Varroa destructor)

   - Ο Σεπτέμβριος είναι  καταλληλος μήνας για τη θεραπεία κατά του ακάρεως βαρρόα, καθώς ο γόνος μειώνεται και οι θεραπείες είναι πιο αποτελεσματικές.

   - Χρησιμοποιούμε εγκεκριμένα σκευάσματα ή φυσικές μεθόδους για να κρατήσουμε τον πληθυσμό της βαρρόα υπό έλεγχο. Η αποδυνάμωση του μελισσιού από το ακάρι μπορεί να επηρεάσει την επιβίωσή του τον χειμώνα.

 4. Έλεγχος και προετοιμασία της κυψέλης

   - Μείωση εισόδου: Μειώνουμε το άνοιγμα της εισόδου της κυψέλης για να αποτρέψουμε επιθέσεις από σφήκες και άλλες μέλισσες.

   Έλεγχος κυψέλης: Επιθεούμε την κατάσταση της κυψέλης, επιδιορθώνοντας τυχόν ζημιές ή προβλήματα με μόνωση, καθώς το μελίσσι πρέπει να είναι προστατευμένο από τις χειμερινές συνθήκες.

Αφαίρεση πλαισίων: Αν το μελίσσι δεν καταλαμβάνει πολλά πλαίσια, αφαιρούμε τα άδεια πλαίσια και περιορίζουμε τον χώρο ώστε να ζεσταίνεται καλύτερα τον χειμώνα.

 5. Συγκομιδή μελιού (αν χρειάζεται)

   - Αν υπάρχει πλεόνασμα μελιού και οι συνθήκες το επιτρέπουν, μπορεί να γίνει μια μικρή συγκομιδή. Προσοχή όμως να μην αφαιρέσουμε υπερβολικά, αφήνοντας το μελίσσι χωρίς επαρκή αποθέματα.

 6. Έλεγχος υγρασίας και προετοιμασία για το χειμώνα

   - Η υγρασία είναι εχθρός των μελισσών τον χειμώνα. Βεβαιωνόμαστε ότι οι κυψέλες είναι τοποθετημένες σε κατάλληλη θέση, με ελαφριά κλίση προς τα εμπρός για αποστράγγιση, και ότι υπάρχει καλός αερισμός.

   - Ξεκινάμε την προετοιμασία για μόνωση της κυψέλης και βεβαιωνόμαστε ότι ο χώρος γύρω από τις κυψέλες είναι καθαρός.

 7. Καθαρισμός και συντήρηση εξοπλισμού

   - Καθαρίζουμε τα εργαλεία , συμπεριλαμβανομένων των καπνιστηριών, ξύστρων, και άλλων εξαρτημάτων.

   - Φροντίζουμε τον εξοπλισμό μας και αποθηκεύουμε τα πλαίσια με κερί και τα άλλα εργαλεία σε ασφαλή, ξηρό χώρο μακριά από κηρόσκορους.

Με την κατάλληλη φροντίδα και προετοιμασία, οι μέλισσές μας θα είναι έτοιμες να περάσουν τον χειμώνα με ασφάλεια και θα επιστρέψουν δυνατότερες την επόμενη άνοιξη.

επικοινωνία:periskepsis@gmail.com 

28.8.25

Καταπολέμηση του κηρόσκορου με φυσικά μέσα

   Εργαστήριο Σηροτροφίας και Μελισσοκοµίας Γεωπονικό Πανεπιστήµιο Αθηνών

Ο µεγάλος κηρόσκορος Galleria mellonella (L.) είναι ένας από τους κυριότερους εχθρούς των µελισσών στην Ελλάδα και κάθε χρόνο καταστρέφει πολλές κηρήθρες (χτισµένες) στην αποθήκη ή µέσα στις κυψέλες όταν αυτές έχουν λίγο πληθυσµό. Τα ενήλικα (πεταλούδες) δεν προκαλούν καµία ζηµιά και δεν τρέφονται καθόλου στη διάρκεια του σταδίου αυτού. Μόνο το στάδιο της προνύµφης τρέφεται και προκαλεί ζηµιά στις κηρήθρες. Όµως τα ενήλικα και οι προνύµφες µπορούν να µεταφέρουν παθογόνα όπως της Αµερικανικής Σηψιγονίας.
 Η µέχρι τώρα διεθνής βιβλιογραφία αναφέρει ότι όλα τα στάδια του κηρόσκορου καταστρέφονται σε πολύ χαµηλές θερµοκρασίες. Έτσι όλα τα στάδια (αυγά, προνύµφες, νύµφες και ενήλικα) του κηρόσκορου πεθαίνουν µετά από έκθεση στους -15 οC για 2 ώρες. Η έρευνά µας έδειξε ότι οι κηρήθρες στην αποθήκη το καλοκαίρι πρέπει να διατηρούνται στις χαµηλές θερµοκρασίες (- 20 οC) για πολλές ηµέρες προκειµένου να έχουµε την καταστροφή όλων των σταδίων. Αυτό επιβεβαιώνεται και στην πράξη γιατί πολλοί µελισσοκόµοι παραπονιούνται ότι πολλές κηρήθρες προσβάλλονται παρόλο που εφαρµόζουν τις οδηγίες σύµφωνα µε τα βιβλία. 
Σε ειδικό θάλαµο εκτροφής (+30 οC) του Εργαστηρίου Σηροτροφίας & Μελισσοκοµίας του Γεωπονικού Πανεπιστηµίου Αθηνών έγιναν εκτροφές του κηρόσκορου και παράχθηκαν αρκετές χιλιάδες αυγά, προνύµφες, και νύµφες. Κατόπιν εκτέθηκαν σε θερµοκρασία - 20 οC (καταψύκτης) για διάφορους χρόνους που κυµαίνονταν από 2 έως 120 ώρες (2, 4, 6, 8, 10, 12, 24, 36, 48, 96, 120). Μετά την έκθεση στις χαµηλές θερµοκρασίες τοποθετούνταν στους 30 οC (θάλαµο εκτροφής) για να γίνει η διαπίστωση πόσα έζησαν και πόσα πέθαναν. Το πείραµα επαναλήφθηκε επί 3 χρονιές. Σε 2 ώρες υπήρχε πλήρης καταστροφή των προνυµφών, νυµφών και ενηλίκων του κηρόσκορου. Το ποσοστό καταστροφής των αυγών ήταν µεγάλη µετά από 10 ώρες διατήρησης στον καταψύκτη. Υπήρχαν όµως και αυγά (µικρό ποσοστό) που επιβίωσαν ακόµη και 120 ώρες (5 ηµέρες) διατήρησης στους - 20 οC. Για τον παραπάνω λόγο έγινε και επανάληψη του πειράµατος µε έκθεση των αυγών στους -20 οC για 2, 5 και 10 ηµέρες. Στο τελευταίο πείραµα παρουσιάστηκαν και αυγά του κηρόσκορου που επιβίωσαν µέχρι και 9 ηµέρες.
 Επίσης περιγράφεται η κρυωνική µέθοδος καταστροφής των αυγών και η απολύµανση των κυψελών όπου σε ρωγµές και άλλα σηµεία εµφωλεύουν τα αυγά του κηρόσκορου. Από τα παραπάνω αποτελέσµατα γίνεται σαφές ότι τα αυγά του κηρόσκορου επιζούν και στις 120 ώρες. Αυτό αλλάζει ριζικά τον τρόπο αντιµετώπισής του. Οι µελισσοκόµοι που τόσο καιρό ήξεραν ότι η διατήρηση των κηρηθρών στον καταψύκτη για µισή µέρα, εξασφάλιζε την προστασία τους από τον κηρόσκορο, αυτό δεν είναι αληθές. Θα πρέπει οι κηρήθρες να παραµένουν σε καταψύκτη για τουλάχιστον 5 ηµέρες ή σε ψυγείο (8 έως12 οC) για όσο καιρό η θερµοκρασία του περιβάλλοντος είναι πάνω από 15 οC.
πηγή:hssas.gr
επικοινωνία:periskepsis@gmail.com
επισκεφθείτε την ομάδα μας στο facebook

26.8.25

Μελισσοκομικές εργασίες Σεπτεμβρίου

    «Εποχή ανασυγκρότησης»

Ο πρώτος μήνας του φθινοπώρου από μελισσοκομικής σκοπιάς, παρουσιάζει αρκετό ενδιαφέρον. Οι καλοκαιρινοί τρύγοι έχουν τελειώσει και ολοκληρώθηκε η παραγωγή μελιού στο θυμάρι, στο έλατο, στο βαμβάκι όπως και σε περιοχές όπου κυρίαρχες ανθοφορίες είναι τα αγριοτρίφυλλα, το τσάι, τα μελάγκαθα, ο ηλίανθος, η βελανιδιά κ.α., τοπικής σημασίας μελισσοκομικά φυτά. Ακόμη και η πρώτη περίοδος μελιτοέκκρισης του πεύκου (τέλη Ιουλίου – τέλος Αυγούστου) έχει τελειώσει και περνάμε στο «σταθερό κενό» του πεύκου που εμφανίζεται από 10 - 20 Σεπτεμβρίου και οφείλεται στην αλλαγή περιβλήματος του παρασίτου των πεύκων, του κοκκοειδούς Marchalina hellenica, (πιο ορθά είναι στάδιο έκδυσης του κοκκοειδούς), στάδιο κατά το οποίο δεν τρέφεται και ως εκ τούτου δεν υπάρχουν μελιτοεκκρίσεις. Έτσι μετά από μια περίοδο έντονης δραστηριότητας του μελισσιού (Απρίλιος – Αύγουστος) κατά την οποία η παρουσία του μελισσοκόμου στην ύπαιθρο «δίπλα» στα μελίσσια του ήταν συχνή και επιβεβλημένη, έρχεται σταδιακά η εποχή που και το μελίσσι, περιορίζει την έκτασή του, η εκτροφή γόνου λιγοστεύει και περισσεύουν τα πλαίσια με μέλι, ενώ και ο ίδιος ο μελισσοκόμος έχει αρκετές δουλειές και εργασίες μέσα στην μελισσοκομική αποθήκη και λιγότερη στην ύπαιθρο. Τα παραπάνω έρχονται σε συμφωνία μ’ αυτά που έχουν γραφτεί κατ΄ επανάληψη στο παρελθόν, ότι δηλαδή από το φθινόπωρο ξεκινά η νέα μελισσοκομική χρονιά και ο Σεπτέμβριος είναι ο πρώτος μήνας του νέου έτους. Όμως είναι πιο σωστό να θεωρείται η περίοδος αυτή , εποχή ανάπαυλας και ανασυγκρότησης, εποχή προετοιμασίας για την τελική προσπάθεια της χρονιάς, πριν από το ξεχειμώνιασμα, εποχή που χαρακτηρίζεται από την παρουσία δύο σπουδαιότατων μελισσοκομικών φυτών της χώρας μας, της ερείκης (σουσούρα) και του πεύκου.

ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΥ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΟΥ ΤΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟ

Οι ενέργειες του μελισσοκόμου το μήνα αυτόν, επιγραμματικά είναι:
1. Φροντίδα για τα μελισσοσμήνη γενικά.
2. Μέριμνα για το μελισσοκομικό υλικό.
3. Προσπάθεια διάθεσης του μελιού.
4. Συλλογικές ενέργειες.

1) ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΛΙΣΣΟΣΜΗΝΗ

α) Περιορισμός της έκτασης (του χώρου) του μελισσιού

Με γνώμονα ότι ο αριθμός των κηρήθρων πρέπει να είναι τόσος, όσος μπορούν οι μέλισσες να καλύψουν για σωστή εκτροφή γόνου, αποθήκευση τροφών, καθαρισμό και προστασία, το Σεπτέμβριο ελαττώνουμε τον αριθμό τους μετά τους τρυγητούς, αφού και λόγω εποχής το μελίσσι αυτοπεριορίζεται και τα επιπλέον μέλια, που καταλάμβαναν σημαντικό μέρος του χώρου της κυψέλης, έχουν αφαιρεθεί.

β) Προμήθειες σε γύρη

Την εποχή αυτή η επάρκεια γύρης είναι σημαντικότερη και απ’ αυτή του μελιού. Φροντίζουμε να μην αφαιρούμε με τον τρυγητό πλαίσια με γύρη, να επιστρέψουμε μετά το ξεμέλιασμα πλαίσια στα οποία υπάρχει γύρη, να μεταφέρουμε τα μελίσσια μας σε περιοχές με γυρεοφόρες ανθοφορίες. Αν παρά τα ανωτέρω εκτιμούμε ότι η γύρη δεν επαρκεί (έχοντας εμπειρία από τις τοπικές ιδιαίτερες συνθήκες) τότε τροφοδοτούμε με υποκατάστατο γύρης. Ένα δοκιμασμένο και απλό στην παρασκευή του υποκατάστατο είναι και το παρακάτω: Για την παρασκευή 60 κιλών υποκατάστατου (αρκετό για την τροφοδότηση 60 μελισσοσμηνών σε δύο δόσεις του ½ κιλού).

Παρασκευή υποκατάστατου γύρης:

«Σε 14 κιλά νερό (χλιαρό) διαλύουμε 5 κιλά γύρη φυσική. Στη συνέχεια προσθέτουμε και διαλύουμε σταδιακά 26 κιλά ζάχαρη. Στο τέλος 15 κιλά σογιάλευρο είναι αρκετό για να πάρει το ζαχαροζύμαρο στερεά μορφή, ώστε να μην τρέχει ανάμεσα στα πλαίσια, αλλά και ικανοποιητικά ρευστή ώστε να το παίρνουν οι μέλισσες ευχερώς».

Προσοχή χρειάζεται το σογιάλευρο να είναι λεπτοαλεσμένο (αλεύρι ψιλό) και η γύρη δικής μας (του μελισσοκόμου) παραγωγής. Με γύρη αμφίβολης προέλευσης είναι πολύ πιθανή η μετάδοση ασθενειών, κυρίως αμερικανική σηψηγονία και ασκοσφαίρωση.

γ) Ανανέωση του πληθυσμού – βασιλοτροφία

Μετά την εντατική αλλαγή μελιού στους καλοκαιρινούς μήνες, ιδιαίτερα σ’ ορισμένες ανθοφορίες όπως το βαμβάκι, ο ηλίανθος, το έλατο κ.α., η φθορά των συλλεκτριών μελισσών και γενικότερα των εργατριών είναι μεγάλη. Εξ άλλου είναι πιθανό οι καιρικές συνθήκες στο τέλος του φθινοπώρου να μην ευνοήσουν την εκτροφή γόνου, έτσι είναι επιβεβλημένο να φροντίσει ο μελισσοκόμος, να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες, για την ανανέωση του πληθυσμού. Συνήθως μια καλά μελετημένη μεταφορά των μελισσιών εξασφαλίζει το απαραίτητο νέκταρ και τη γύρη για επέκταση του γόνου. Κατάλληλες ανθοφορίες είναι: της ερείκης, σε υψώματα μετά από βροχές τον Αύγουστο, μέτριες μέγιστες θερμοκρασίες και δροσερές νύχτες. Του πολύκομβου στα θερισμένα σιτηρά με μέλι πολύ καλής ποιότητας για διατροφή των μελισσιών, αλλά σκούρο με ιδιαίτερη γεύση και γρήγορη κρυστάλλωση. Του κισσού σε πλαγιές λόφων και βουνών. Της μυρτιάς σε παραποτάμιες και υγρές περιοχές. Της ακονιζάς, (σκοτζάρι) σε ακαλλιέργητες εκτάσεις, ρείθρα δρόμων. Του κρόκου προς τα τέλη Σεπτεμβρίου στο οροπέδιο της Κοζάνης.
Βασιλοτροφία: αυτή την περίοδο είναι δυνατό να γίνει και μάλιστα με ικανοποιητικά αποτελέσματα αλλά πρέπει να λάβουμε μέριμνα για ύπαρξη μεγάλου αριθμού κηφήνων. Κριτήριο για την επιτυχία είναι περισσότερο η επάρκεια γύρης και δευτερευόντως νέκταρ και ήπιες κλιματικές συνθήκες. Πολύ κατάλληλη ανθοφορία είναι η ερείκη του Σεπτεμβρίου. Οι βασίλισσες του φθινοπώρου σταματούν αργά τη γέννα και ξεκινούν νωρίς το χειμώνα.

δ) Έλεγχος ασθενειών

Το καλοκαίρι ο χειρισμός των μελισσιών, ιδιαίτερα ο λεπτομερής έλεγχος για ασθένειες του γόνου, είναι μια χρονοβόρα και επίπονη εργασία, λόγω των μελιτοθαλάμων που προστίθενται και των γεμάτων με μέλι πλαισίων. Συνέπεια των ανωτέρω είναι να ξεφεύγει πολύ συχνά της παρατήρησης του μελισσοκόμου η προσβολή στα πρώτα στάδια μελισσιών με αμερικάνικη σηψηγονία και άλλων ασθενειών του γόνου. Το Σεπτέμβριο, που όπως είπαμε είναι ο μήνας της ανασυγκρότησης, έχουμε την ευχέρεια να επιθεωρήσουμε τα σμήνη μας που τώρα είναι ξελαφρωμένα από μέλια και περιττά πλαίσια. Οι ασθένειες που θα μας απασχολήσουν είναι η αμερικάνικη σηψηγονία και ασκοσφαίρωση , η σακόμορφος σηψηγονία, που οφείλεται σε προσβολή από ιό, είναι δηλαδή ίωση και δεν βοηθούν τα φάρμακα στην αντιμετώπισή της, με συμπτώματα που μοιάζουν της αμερικάνικης σήψης. Η άρρωστη προνύμφη μεταβάλλεται σε «σάκο» με σκληρό περίβλημα και υγρό περιεχόμενο. Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι μεταδίδεται ο ιός και με τη βαρρόα. Δεν είναι συχνή αρρώστια. Συνήθως ξεπερνιέται αν περιορίσουμε τη βασίλισσα και δώσουμε χρόνο στις μέλισσες να καθαρίσουν τα προσβεβλημένα κελιά, αναφέρεται όμως για να γίνει διάκριση από άλλες ασθένειες και ν’ αποφύγουμε την περιττή χημειοθεραπεία. Αν παραμεληθεί η καταπολέμηση της βαρρόα την Άνοιξη, τότε είναι σχεδόν βέβαιο ότι, το Σεπτέμβριο θα παρατηρήσουμε τις δυσάρεστες συνέπειες από τον ευχερή πολλαπλασιασμό του παρασίτου στον κλειστό γόνο του καλοκαιριού. Για τους λίγους, ελπίζω  που δεν γνωρίζουν τα συμπτώματα της έντονης προσβολής από βαρρόα αναφέρω τα πιο χαρακτηριστικά. Μέλισσες χωρίς φτερά και τρίχωμα, κακοσχηματισμένες, μπροστά στην κυψέλη και πάνω στα πλαίσια, γόνος εγκαταλελειμμένος σκουρόχρωμος με συμπτώματα σηψηγονία, πλαίσια συνήθως με μέλια, πληθυσμός μελισσών περιορισμένος.

ε) Διαχωρισμός των μελισσιών δυνατά – αδύνατα, υγιή και προβληματικά

Στις αρχές του φθινοπώρου είναι χρήσιμη η ανασύνταξη στον σχηματισμό των «κοπαδιών» μας. Πολλές παραφυάδες είχαν μεγάλη ανάπτυξη και έχουν γίνει κανονικά μελίσσια, ενώ αντίθετα μερικά μελίσσια της άνοιξης δυνατά, έχουν εξασθενήσει, λόγω γερασμένης βασίλισσας ή άλλων διαφόρων αιτιών. Ο διαχωρισμός αυτός είναι χρήσιμος, ιδιαίτερα για όσους έχουν μεγάλο αριθμό μελισσιών, για το σωστό προγραμματισμό και την εκλογή της περιοχής μεταφοράς. Ξεχωριστή τοποθεσία πρέπει να προβλεφθεί για τα ύποπτα αρρώστιας μελισσοσμήνη καθώς και για τα προβληματικά από διάφορες άλλες αιτίες.

2) ΜΕΡΙΜΝΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

α) κηρήθρες: Μετά τον τρυγητό πάντοτε κάνουμε διαχωρισμό των κηρήθρων. Ξεχωρίζουμε τις πολύ παλιές και κατεστραμμένες κηρήθρες για λιώσιμο και παραγωγή κεριού. Τις λιώνουμε χωριστά από τα «ξελεπιδίσματα» γιατί πάντοτε το κερί βγαίνει σκουρόχρωμο, ενώ μέχρι να φθάσουμε στη διαδικασία αυτή τις προφυλάσσουμε από τον κηρόσκωρο αφού τις διατηρήσουμε στην κατάψυξη για  μερικές ώρες. Τα πλαίσια βράζονται και καθαρίζονται από τα υπολείμματα των κεριών και της πρόπολης για μελλοντική χρησιμοποίηση. Από τις χρήσιμες κηρήθρες που απομένουν, αν είναι περισσότερες απ’ όσες χρειάζονται τα μελίσσια μας αυτή την περίοδο, διαλέγουμε για επιστροφή στα μελισσοσμήνη όσες έχουν γύρη και τις πλέον σκοτεινόχρωμες. Αυτή την περίοδο η προτίμηση των μελισσιών για εκτροφή γόνου και αποθήκευση μελιού στρέφεται στις πιο «ζεστές» μαύρες κηρήθρες. Οι υπόλοιπες που απομένουν θα ξαναχρησιμοποιηθούν πιθανότατα την ερχόμενη άνοιξη και η προφύλαξή τους από τον κηρόσκωρο είναι απαραίτητη. Βέβαια οι καινούργιες και άσπρες κηρήθρες κινδυνεύουν λιγότερο, ιδίως αν αποθηκευθούν σε χώρο όπου δεν υπάρχουν άλλες παλιές κηρήθρες ή χρησιμοποιημένες και ακαθάριστες κυψέλες.
β) Σκεύη τρυγητού: Μετά τον τρυγητό, όλα τα εργαλεία και τα σκεύη από
το δοχείο απολεπισμού έως το μελιτοεξαγωγέα και το φίλτρο στραγγίζονται επιμελώς, αλλά δεν πλένονται με νερό, παρά μόνο την ημέρα που θα πραγματοποιήσουμε τον επόμενο τρύγο είτε αυτός γίνει σ’ ένα μήνα είτε σ’ ένα χρόνο. Μόνο τα μελισσοκομικά μαχαίρια και όλα τα πλαστικά δοχεία που τυχόν χρησιμοποιούμε ξεπλένουμε καλά με νερό, ενώ φροντίζουμε η αποθήκη μας να έχει μελισσοστεγανότητα για να μη προσελκύονται μέλισσες από τη γύρω περιοχή.

3) ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΤΟΥ ΜΕΛΙΟΥ

Από το Σεπτέμβριο ξεκινά η προσπάθεια για τη διάθεση της παραγωγής μας. Αρκετά από τα καλοκαιρινά μέλια κρυσταλλώνουν γρήγορα, γι’ αυτό πρέπει να συντομεύσουμε την περίοδο που παραμένουν στα δοχεία ωρίμανσης (όπου καθαρίζει το μέλι, ωριμάζει με τη βαρύτητα σιγά - σιγά οτιδήποτε έχει περάσει μέσα από το φίλτρο ανεβαίνει στην επιφάνεια). Ακόμη η συσκευασία σε μικρότερα δοχεία και διάθεση απ’ ευθείας στον καταναλωτή πρέπει να γίνεται με πειστικό τρόπο για την αγνότητα του κρυσταλλωμένου μελιού, ώστε να γίνει συνείδηση σιγά – σιγά σ’ όλους , ότι η κρυστάλλωση είναι ένα φυσικό φαινόμενο και αυτά τα μέλια δεν είναι νοθευμένα ή υποβαθμισμένα.

4) ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ

α) Σεμινάρια – εκπαιδεύσεις

Ο μήνας αυτός είναι κατάλληλος για την οργάνωση σεμιναρίων, συνεδρίων, μελισσοκομικών συναντήσεων ή εκπαιδεύσεων που περιλαμβάνουν και πρακτική εξάσκηση αφού οι καιρικές συνθήκες επιτρέπουν τον ευχερή χειρισμό των μελισσιών και παράλληλα υπάρχει σχεδόν σ΄ όλους τους μελισσοκόμους, άνεση χρόνου.

β) Αναδασώσεις

Δυστυχώς κάθε χρόνο αυτή την εποχή έχουμε συνηθίσει να μοιρολογούμε πάνω από τις στάχτες των κατεστραμμένων από τις πυρκαγιές πευκοδασών μας. Η καταστροφή για τη μελισσοκομία της χώρας μας είναι μεγάλη, όμως από τώρα πρέπει οι τοπικοί μελισσοκομικοί σύλλογοι ν’ αναλάβουν πρωτοβουλία ή να βοηθήσουν στο έργο της αναδάσωσης. Ακόμη ο Σεπτέμβριος είναι κατάλληλη εποχή για την φύτευση νέων εκτάσεων με μελισσοκομικά φυτά και για το σκοπό αυτό οι οργανώσεις των μελισσοκόμων, αλλά και μεμονωμένοι παραγωγοί, πρέπει ν’ απευθύνονται στις Δασικές Υπηρεσίες της περιοχής τους για συμβουλές και παραχώρηση δενδρυλλίων από τα Δασικά φυτώρια.

Προετοιμασία για το πεύκο

Στα τέλη Σεπτεμβρίου ξεκινά η καλύτερη περίοδος για την εκμετάλλευση του πευκόμελου, που διαρκεί μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου. Αρκετοί μελισσοκόμοι βασίζονται μόνο σ΄ αυτή την περίοδο για την παραγωγή μελιού. Προϋποθέσεις για την πληρέστερη εκμετάλλευση του πευκόμελου είναι:
1. Έγκαιρη μεταφορά (συνήθως 15 – 20 Σεπτεμβρίου).
2. Μελίσσια με πολλά πλαίσια γόνου.
3. Όσο το δυνατόν μεγαλύτερα αποθέματα γύρης.
4. Μελίσσια «νηστικά» κατά την έκφραση των μελισσοκόμων, δηλ. τρυγημένα.

Δημήτρης Τσέλλιος

Γεωπόνος Αναπληρωτής Ερευνητής ΕΘΙΑΓΕ

Διευθυντής Ινστιτούτου Μελισσοκομίας
επικοινωνία:periskepsis@gmail.com
επισκεφθείτε την ομάδα μας στο facebook

23.8.25

Πως θα καθαρίσουμε το καπνιστήρι

  


Ο καθαρισμός του καπνιστηριού είναι σημαντικός για τη διατήρηση της υγιεινής και της σωστής λειτουργίας του. Ακολουθούν τα βήματα για να το καθαρίσεις σωστά:

 Υλικά που θα χρειαστείς:

- Μεταλλική βούρτσα ή σύρμα για τρίψιμο

- Ζεστό νερό

- Ξύδι (προαιρετικά)

- Σαπούνι για τα πιάτα ή μαγειρική σόδα (προαιρετικά)

- Γάντια (προαιρετικά)

 Βήματα καθαρισμού:

1. Άδειασμα υπολειμμάτων: 

   Πρώτα, αφαίρεσε όλα τα υπολείμματα καύσιμων υλικών (π.χ. κουκουνάρια, ξύλο, χαρτί) που έχουν μείνει μέσα στο καπνιστήρι. Μπορείς να το κάνεις αναποδογυρίζοντας το και χτυπώντας ελαφρά για να πέσουν οι στάχτες.

2.Τρίψιμο της καπνοδόχου: 

   Με τη βοήθεια μιας μεταλλικής βούρτσας ή σύρματος, τρίψε το εσωτερικό της καπνοδόχου για να αφαιρέσεις τη συσσωρευμένη πίσσα και τα υπολείμματα καπνού. Προσπάθησε να καθαρίσεις όσο καλύτερα γίνεται την καπνοδόχο και το εσωτερικό.

3. Μούλιασμα (προαιρετικό): 

   Αν το καπνιστήρι είναι πολύ βρώμικο, μπορείς να το μουλιάσεις σε ζεστό νερό για μερικές ώρες. Αν προσθέσεις ξύδι ή μαγειρική σόδα στο νερό, θα βοηθήσει να διαλυθούν τα πιο δύσκολα υπολείμματα.

4. Ξεπλυμα και τρίψιμο: 

   Μετά το μούλιασμα, τρίψε ξανά το εσωτερικό και το εξωτερικό με σαπούνι για τα πιάτα ή μαγειρική σόδα, χρησιμοποιώντας και πάλι τη βούρτσα για επίμονους λεκέδες.

5. Ξέπλυμα: 

   Ξέπλυνε το καπνιστήρι καλά με ζεστό νερό για να αφαιρέσεις τα υπολείμματα του σαπουνιού ή του ξιδιού.

6. Στέγνωμα: 

   Άφησέ το να στεγνώσει εντελώς πριν το χρησιμοποιήσεις ξανά. Αυτό είναι σημαντικό για να αποφευχθεί η δημιουργία σκουριάς.

 Συμβουλές:

- Να καθαρίζεις το καπνιστήρι τακτικά, ώστε να αποφεύγεις τη συσσώρευση υπολειμμάτων και πίσσας.

- Αν η πίσσα είναι πολύ δύσκολη να αφαιρεθεί, μπορείς να χρησιμοποιήσεις μια σπάτουλα ή κάποιο άλλο μεταλλικό εργαλείο για να την ξύσεις.

Με αυτά τα βήματα, το καπνιστήρι σου θα είναι έτοιμο για ασφαλή και αποτελεσματική χρήση!

επικοινωνία:periskepsis@gmail.com

21.8.25

Φυσικές μέθοδοι καταπολέμησης του κηρόσκορου

 


Οι φυσικές μέθοδοι αποτελούν μια φιλική προς το περιβάλλον και ασφαλή επιλογή για την καταπολέμηση του κηρόσκορου, χωρίς να επιβαρύνουν τα προϊόντα της μέλισσας ή το περιβάλλον.

Πώς λειτουργούν οι φυσικές μέθοδοι:

  • Απομάκρυνση: Πολλά φυσικά υλικά απομακρύνουν τον κηρόσκορο λόγω της ισχυρής οσμής τους ή δημιουργούν ένα περιβάλλον δυσάρεστο για την ανάπτυξή του.
  • Παγίδευση: Κάποιες μέθοδοι χρησιμοποιούν παγίδες για να συλλάβουν τους ενήλικες κηρόσκορους, μειώνοντας έτσι τον πληθυσμό τους.

Συγκεκριμένες Φυσικές Μέθοδοι:

  • Φύλλα καρυδιάς:
    • Είναι ένα από τα πιο γνωστά φυσικά εντομοαπωθητικά.
    • Τα φύλλα καρυδιάς εκλύουν μια ουσία που απομακρύνει τον κηρόσκορο.
    • Τοποθετούνται ανάμεσα στις κηρήθρες.
  • Βότανα:
    • Θυμάρι, δεντρολίβανο, λεβάντα και άλλα αρωματικά φυτά έχουν αποτρεπτική δράση στον κηρόσκορο.
    • Μπορούν να τοποθετηθούν μέσα σε μικρά σακουλάκια και να διασκορπιστούν στις κηρήθρες.
  • Σκόρδο:
    • Η έντονη οσμή του σκόρδου απωθεί τον κηρόσκορο.
    • Σκελίδες σκόρδου τοποθετούνται μέσα στα μελίσσια.
  • Φύλλα εφημερίδας:
    • Η μελάνη της εφημερίδας έχει αποτρεπτική δράση.
    • Φύλλα εφημερίδας τοποθετούνται ανάμεσα στις κηρήθρες.
  • Αλάτι:
    • Απορροφά την υγρασία, δημιουργώντας ένα ξηρό περιβάλλον δυσμενές για τον κηρόσκορο.
    • Πασπαλίζεται στις κηρήθρες.
  • Παγίδες με φερομόνες:
    • Ελκύουν τους αρσενικούς κηρόσκορους σε ειδικές παγίδες.
    • Μειώνουν τον πληθυσμό των εντόμων.

Πλεονεκτήματα των Φυσικών Μεθόδων:

  • Ασφάλεια: Δεν επιβαρύνουν τα μελισσοπροϊόντα ούτε το περιβάλλον.
  • Φιλικότητα προς τις μέλισσες: Δεν βλάπτουν τις μέλισσες.
  • Οικονομία: Πολλά από τα υλικά είναι εύκολα διαθέσιμα και οικονομικά.

Μειονεκτήματα:

  • Μη άμεση αποτελεσματικότητα: Ίσως χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να δείτε αποτελέσματα σε σύγκριση με τις χημικές μεθόδους.
  • Συχνή εφαρμογή: Ίσως χρειαστεί να επαναλαμβάνετε τη διαδικασία τακτικά.

Συμβουλές:

  • Συνδυασμός μεθόδων: Για καλύτερα αποτελέσματα, μπορείτε να συνδυάσετε διάφορες φυσικές μεθόδους.
  • Τακτικοί έλεγχοι: Ελέγχετε τακτικά τις κηρήθρες για να διαπιστώσετε την αποτελεσματικότητα των μεθόδων.
  • Πρόληψη: Η καλύτερη άμυνα είναι η πρόληψη. Διατηρήστε τα μελισσοκομεία σας καθαρά και αποθηκεύστε τις κηρήθρες σε κατάλληλες συνθήκες.

Σημείωση: Οι φυσικές μέθοδοι είναι ιδανικές για μικρές μελισσοκομικές μονάδες και για όσους προτιμούν μια πιο φυσική προσέγγιση. 

επικοινωνία:periskepsis@gmail.com

19.8.25

Εξερευνητικές πτήσεις προσανατολισμού

   

Οι μέλισσες πριν ξεκινήσουν να συλλέγουν νέκταρ,γύρη κ.α εκτελούν εξερευνητικές πτήσεις προσανατολισμού με σκοπό να εξοικειωθούν με τον χώρο.Οι επιστήμονες για να αποκαλύψουν την δομή των διαδοχικών πτήσεων προσανατολισμού και έτσι να αποκτήσουν γνώση της εξερευνητικής συμπεριφοράς,παρακολούθησαν μεμονωμένες μέλισσες από την πρώτη τους πτήση και μετά χρησιμοποιώντας την τεχνολογία των αρμονικών ραντάρ για την παρακολούθηση της πτήσης.
Κατέταξαν τις πτήσεις σε μικρού και μεγάλου εύρους πτήσεις προσανατολισμού και κατέληξαν στα εξής συμπεράσματα.
  1. Οι πτήσεις μικρού εύρους πιθανόν σχετίζονται με την απομνημόνευση των ειδικών χαρακτηριστικών της κυψέλης καθώς και του άμεσου περιβάλλοντός της,και πραγματοποιούνται συχνά κάτω από δυσμενείς καιρικές συνθήκες.
  2. Η διάρκεια των μεγάλου εύρους πτήσεων προσανατολισμού μειώθηκε από την πρώτη στην τέταρτη πτήση επειδή οι μέλισσες αφιερώνουν λιγότερο χρόνο στην επιθεώρηση του άμεσου περιβάλλοντος της κυψέλης.
  3. Τμήματα μεμονωμένων πτήσεων προσανατολισμού επηρεάστηκαν από εκτεταμένες παράλληλες κατασκευές που υπήρχαν στο έδαφος.
  4. Κατά την διάρκεια διαδοχικών πτήσεων προσανατολισμού οι μέλισσες εξερεύνησαν καινούργια τμήματα του εδάφους.
  5. Οι πτήσεις συλλογής που εκτελέστηκαν μετά τις πτήσεις προσανατολισμού κάλυψαν μεγαλύτερες αποστάσεις και περιλάμβαναν τμήματα του εδάφους που δεν είχαν εξερευνηθεί πριν,καταδεικνύοντας ότι η αποκτηθείσα οπτική πληροφόρηση και η ενσωμάτωσή της στην διαδρομή είναι αρκετή για την επιστροφή από άγνωστες περιοχές.
  6. Οι πτήσεις συλλογής μπορεί να περιλαμβάνουν και εξερεύνηση μετά τις πρώτες πτήσεις προσανατολισμού,μερικές φορές οι πτήσεις αυτές είναι πολύ μακρινές και μπορεί να εκτελούνται από ανιχνεύτριες μέλισσες.
Πρέπει να σημειωθεί ότι όταν μετακινούμε τα μελίσσια σε νέα θέση οι συλλέκτριες δεν εκτελούν πτήσεις προσανατολισμού ώστε να απομνημονεύσουν την νέα θέση της κυψέλης με συνέπεια να μην επιστρέφουν στην κυψέλη.
Κατά τις πτήσεις προσανατολισμού μικρού εύρους παρατηρούμε ένα μεγάλο σύννεφο από μέλισσες να βγαίνει από την κυψέλη περπατώντας στην μπροστινή πλευρά της κάνουν ένα κύκλο πάνω από την κυψέλη και ξαναμπαίνουν μαζικά μέσα.Κάποιοι μελισσοκόμοι έχουν την εντύπωση ότι το μελίσσι σμηνουργεί.   

επικοινωνία:periskepsis@gmail.com
επισκεφθείτε την ομάδα μας στο facebook

16.8.25

Πως γίνεται η επιθεώρηση του μελισσιού

1ο Βήμα : ανάβουμε το καπνιστήρι. Ως καύσιμο υλικό χρησιμοποιούνται πευκοβελόνες, πριονίδια, ίσκα, βουνιές αγελάδας κ.α.. Το καύσιμο υλικό δεν πρέπει να παράγει καπνό πολύ ζεστό, να καίγεται σιγά-σιγά και να μην διεγείρει επιθετικά τις μέλισσες.

2ο Βήμα : ο μελισσοκόμος πρέπει να στέκεται πάντα στο πλάι ή πίσω από την κυψέλη, ποτέ μπροστά στην είσοδο, για να μην εμποδίζει την πτήση των μελισσών. Το μελίσσι καπνίζεται από την είσοδο. Μετά από ένα λεπτό περίπου αφαιρείται το εξωτερικό καπάκι, και τοποθετείται ανάποδα πίσω ή στην άλλη πλευρά της κυψέλης.
3ο Βήμα : Ανασηκώνεται το εσωτερικό καπάκι και το μελίσσι καπνίζεται. Στη συνέχεια αφαιρείται και τοποθετείται ανάποδα, μπροστά στην είσοδο, έτσι ώστε οι μέλισσες που βρίσκονται πάνω σ’ αυτό να μπορούν να μπουν χωρίς ενόχληση στην κυψέλη. Ελέγχεται εάν βρίσκεται η βασίλισσα στο καπάκι, και εάν ναι διευκολύνεται ώστε να επιστρέψει στο μελίσσι. Το μελίσσι καπνίζεται έτσι ώστε οι μέλισσες που βρίσκονται στους κηρηθροφορείς να κατέβουν προς τα κάτω. Ο μελισσοκόμος φροντίζει κατά τη διάρκεια της επιθεώρησης ώστε να μην βρίσκονται ποτέ πολλές μέλισσες πάνω στους κηρηθροφορείς.
4ο Βήμα : αφαιρείται ένα από τα ακριανά πλαίσια, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η εργασία. Το πλαίσιο αυτό τοποθετείται στην αντίθετη πλευρά, από αυτή που εργάζεται ο μελισσοκόμος.
5ο Βήμα : τα πλαίσια αφαιρούνται προσεκτικά, χωρίς κραδασμούς, και ανασηκώνονται κατακόρυφα, έτσι ώστε να μην συνθλίβονται μέλισσες. Κάθε πλαίσιο επιθεωρείται ξεχωριστά και επανατοποθετείται στην κυψέλη, σε επαφή με το προηγούμενο, έτσι ώστε να μην δημιουργούνται κενά μεταξύ των πλαισίων. Το κάθε πλαίσιο επιθεωρείται σε οριζόντια θέση.  
6ο Βήμα : οι μελιτοθάλαμοι μετακινούνται σκεπασμένοι με το εσωτερικό καπάκι και τοποθετούνται διαγώνια επάνω στ εξωτερικό καπάκι, πίσω ή δίπλα στην κυψέλη. Στην περίπτωση που ένα μελίσσι έχει περισσότερα από ένα πατώματα, η επιθεώρηση ξεκινά από τη γονοφωλιά, το πρώτο από κάτω προς τα πάνω πάτωμα. Σε διαφορετική περίπτωση έως ότου φτάσουμε στον πρώτο πάτωμα, όλες οι μέλισσες από τους άλλους ορόφους θα έχουν μαζευτεί εκεί, γεγονός που θα κάνει την επιθεώρηση αδύνατη.

επικοινωνία:periskepsis@gmail.com
επισκεφθείτε την ομάδα μας στο facebook