8.7.25

Η αντικατάσταση των μαύρων κηρηθρών

  Δεν υπάρχει συγκεκριμένος μήνας αλλαγής των κηρηθρών. Οι σκοτεινόχρωμες παλιές κηρήθρες μπορούν να απομακρυνθούν το φθινόπωρο όταν το μελίσσι συρρικνώνεται και περισσεύουν τα πλαίσια, μπορούν επίσης να απομακρυνθούν νωρίς την άνοιξη όταν το μελίσσι δεν έχει ακόμα επεκταθεί ή οποιανδήποτε άλλη εποχή.

Για να διευκολυνθεί η διαδικασία της απομάκρυνσης, οι κηρήθρες τοποθετούνται στις ακριανές θέσεις της κυψέλης , απολεπίζονται και απομακρύνονται μόλις οι μέλισσες αδειάσουν τα κελιά από το μέλι.
Εάν υπάρχει καλή ανθοφορία έξω, οι ημέρες είναι ζεστές και το μελίσσι δυνατό, οι παλιές κηρήθρες αντικαθίστανται με φύλλα κηρήθρας τα οποία τοποθετούνται στις δύο πλευρές του γόνου δηλαδή αμέσως μετά το τελευταίο πλαίσιο γόνου αριστερά και δεξιά. Εάν δεν υπάρχει νεκταροέκκριση τοποθετούνται στις αντίστοιχες θέσεις καινούργιες κηρήθρες. Ο μελισσοκόμος θα πρέπει να φροντίσει να δημιουργήσει μια παρακαταθήκη φρεσκοκτισμένων κηρηθρών τις οποίες θα διατηρεί στην αποθήκη του και θα τις χρησιμοποιήσει όταν το μελίσσι τις χρειαστεί.

Η κηρήθρα όταν δημιουργείται από το μελίσσι έχει λευκό χρώμα.Με την αποθήκευση του μελιού, και κυρίως την γέννα της βασίλισσας οι κηρήθρες αργά και σταθερά αρχίζουν να μαυρίζουν.Κάθε φορά που γεννάει η βασίλισσα σε κάθε κελί, η νεαρή μέλισσα που εκκολάπτεται εκεί δημιουργεί και από ένα κουκούλι.Έτσι κάθε φορά όταν βγαίνει η νέα μέλισσα οι εργάτριες για απολύμανση περνάνε και μια στρώση κερί το κελί.

Με τον χρόνο λοιπόν αυτές γίνονται και εστία μολύνσεως καθώς πολλές γενιές μελισσιών έχουν εκκολαφτεί από εκεί, με αρκετές μάλιστα μέλισσες να φέρουν κάποιες φορές αρρώστιες, σοβαρές ή μη.Εκτός των άλλων από τα πολλά κουκούλια και τις στρώσεις κεριού, τα κελιά αρχίζουν να μικραίνουν και έτσι από αυτά βγαίνουν όλο και πιο μικροσκοπικές μέλισσες.Μια μικροσκοπική μέλισσα όμως θα έχει και μικρότερη χώρο για να αποθηκεύει και να κουβαλάει το μέλι στην κυψέλη της.Έτσι αν έχουμε πολλές μαύρες κηρήθρες στις κυψέλες μας, και ευάλωτοι στις αρρώστιες είμαστε, και λιγότερα μέλια στις κυψέλες έρχονται.Γι αυτό οι κηρήθρες που έχουν μαυρίσει πρέπει να αλλάζονται κάθε 4 χρόνια τουλάχιστον.


επικοινωνία:periskepsis@gmail.com
επισκεφθείτε την ομάδα μας στο facebook

5.7.25

Ποιά μελίσσια πάμε στο πεύκο

Πολλοί μελισσοκόμοι ρωτούν τι μελίσσια πρέπει να πάμε στο πεύκο για να πάρουμε μέλι. Δηλαδή ποιο συγκεκριμένα τι δυναμικότητα πρέπει να έχουν, πόσα πλαίσια γόνου, πόσα πλαίσια γύρης και φυσικά αν χρειάζονται κάποιοι συγκεκριμένοι χειρισμοί με ταΐσματα, γυρεόπιτες, σιρόπι κλπ έτσι ώστε να είναι κατάλληλα προετοιμασμένα για την νομή του πεύκου!

Το πρώτο και το κυριότερο που πρέπει να λάβουν πολύ σοβαρά υπόψη τους όλοι οι μελισσοκόμοι είναι ότι στο πεύκο δεν πάμε τυχαία μελίσσια,. Φροντίζουμε τουλάχιστον ένα μήνα πρίν τα μελίσσια να αυξήσουν γόνους, και αυτό το πετυχαίνουμε δίνοντας ζυμάρι και γυρεόπιτα ταυτόχρονα. Αυτά τα δύο μαζί βοηθάνε τα μελίσσια να κάνουν γόνους και να γίνουν δυνατά. Δεν χρειάζονται υπερβολές. Μικροποσότητες σε κάθε μελίσσι, δεν θέλουμε να αποθηκευτούν, μόνο να ταΐσουν τον γόνο. Αργότερα εξάλλου θα αρχίσουν τα μέλια. Πολλοί μελισσοκόμοι κόβουν τη γυρεόπιτα στα 4 έτσι ώστε να ταΐσουν λίγο και πολλά μελίσσια, και να κρατηθούν σε θέμα ανάπτυξης. Μην ξεχνάμε το Καλοκαίρι έχουμε έλλειψη σε γύρη. Το σιρόπι το αποφεύγουμε το Καλοκαίρι, λόγω έντονης λεηλασίας. Το ζυμαράκι μια χαρά κάνει τη δουλειά του.

Ένα πολύ καλό κόλπο για να δώσουμε extra δύναμη στα μελίσσια που θα μεταφέρουμε αργότερα στο πεύκο, είναι να τους δώσουμε γόνους από άλλα μελίσσια. Για παράδειγμα αν έχουμε μερικά διόροφα μελίσσια τα οποία έχουν μικρότερο πληθυσμό π.χ. 16 πλαίσια, τότε παίρνουμε μερικούς ψημένους (σφραγισμένους) γόνους από παραφυάδες η άλλα μικρότερα μελίσσια, και τους δίνουμε για να γίνουν καλά 20άρια. Μερικοί σοφοί μελισσοκόμοι λένε ότι στους γόνους κρύβεται η παραγωγή μελιού. Δηλαδή κάθε πλαίσιο γόνου που υπάρχει στη κυψέλη πριν πάει στο πεύκο μετά θα γίνει μέλι! Πολλοί είναι οι επαγγελματίες μελισσοκόμοι που ενισχύουν με αυτό το τρόπο, τα μελίσσια που θα πάνε στο πεύκο. Άλλοι μελισσοκόμοι δίνουν και μερικά πλαίσια με γύρη.

Το πρόβλημα των μελισσιών το Καλοκαίρι είναι ότι έχουμε μια σταθερή πτωτική πορεία στο πληθυσμό τους. Δηλαδή εκεί που είχαμε 30άρια μελίσσια γίνονται 20άρια, και εκεί που είχαμε 20άρια γίνονται 15άρια. Ο λόγος είναι ότι δεν γίνεται εκτροφή γόνου όπως την προηγούμενη περίοδο, δεν υπάρχει και αρκετή γύρη για να γίνει τέτοια δουλειά, οπότε τα μελίσσια ρίχνουν τον πληθυσμό τους. Εμάς δικός μας στόχος είναι να βοηθήσουμε να σταματήσει αυτή η πτώση, και να προσπαθήσουμε να ωθήσουμε τα μελίσσια να διατηρούν 5-6 γόνους.

Οι μελισσοκόμοι που αφήνουν παρατημένα τα μελίσσια τους, δεν μεριμνούν για την καλή διατροφή του γόνου, παράγονται αδύνατες μέλισσες, ζούν λιγότερο, και όταν γίνει η μεταφορά τα μελίσσια είναι μη παραγωγικό. Όσοι μελισσοκόμοι ασχολούνται με το επάγγελμα και γνωρίζουν τα μυστικά παίρνουν πάντα μέλι. Ο πεύκος είναι μια σταθερή νομή που δίνει σχεδόν πάντα μέλι. Άλλες φορές πολύ, άλλες μέτρια, αρκεί ο μελισσοκόμος να είναι κατάλληλα οπλισμένος με δυνατά μελίσσια!

Στο πρώτο βάρεμα λοιπόν που θα κάνει ο πεύκος γύρω στα μέσα Αυγούστου, ο μελισσοκόμος θα πρέπει να έχει όσο το δυνατόν μεγάλα μελίσσια, άλλα όχι μεγάλα απο γέρικες μέλισσες, και από γόνους που ήταν νηστικοί την προηγούμενη περίοδο. Χρειάζονται μέλισσες γεμάτες ενέργεια και καλοταϊσμένες. Όσον αφορά τις ημερομηνίες που δίνει μέλι αν το πρώτο βάρεμα ξεκινήσει στις 19 Αυγούστου  Το δεύτερο βάρεμα θα ξεκινήσει στις 30 Σεπτέμβρη, δηλαδή με απλά λόγια η μελιτοφορία διαρκεί 3 εβδομάδες, μετά σταματάει. για να μεταμορφωθούν τα εντομάκια, και στη συνέχεια συνεχίζεται άλλες 3 εβδομάδες. Δηλαδή ισχύει ότι 3 εβδομάδες βάρεμα + 3 εβδομάδες κόψιμο. Στο πρώτο βάρεμα παίρνουμε περισσότερο μέλι επειδή έχουμε δυνατά μελίσσια, ενώ στο δεύτερο δεν υπάρχουν μελίσσια, και το πεύκο δίνει το περισσότερο μέλι, λόγω ότι τα εντομάκια έχουν πλέον μεγαλώσει πάρα πολύ.

πηγή:stereanews.gr

επικοινωνία:periskepsis@gmail.com

3.7.25

Ανιχνεύεται το σιρόπι στο μέλι;

Δεν υπάρχει κανένα σιρόπι εμπορίου που όταν δοθεί κοντά στην ανθοφορία και το τρύγο δεν θα βρεθεί στο μέλι. Η ανίχνευση της νοθείας γίνεται πια από την ανίχνευση των ξένων ενζύμων (β-Fructofuranosidease; ß-/γ-Amylase) που χρησιμοποιούνται για την ιμβερτοποίηση των αμύλων είτε αυτά προέρχονται από καλαμπόκι ή τεύτλα.

Οι μέλισσες φτιάχνουν άριστο προϊόν. Εάν δεν έχετε τροφοδοτήσει κοντά στο τρύγο (1-3 μήνες προηγούμενα), εάν δεν έχετε χρησιμοποιήσει αντιβιοτικά,  εάν όταν εφαρμόζετε  φάρμακα εναντίον της βαρρόα  ακολουθείτε πιστά τις οδηγίες της παρασκευάστριας εταιρείας και δεν χρησιμοποιείτε  δικές σας συνταγές και πατέντες, εάν δεν ζεστάνατε υπερβολικά το μέλι, δεν το έχετε ρευστοποιήσει στο ήλιο ή το καλοριφέρ, εάν το προϊόν είναι δικό σας και γνωρίζετε από πού οι μέλισσες το συνέλλεξαν (θυμάρια, πεύκα, καστανιές, ρείκια κλπ), τότε δεν χρειάζεται καμιά ανάλυση, το προϊόν σας είναι άριστο και ανταποκρίνεται στις αγορανομικές προδιαγραφές. Γι’ αυτό φρόντισαν οι μέλισσες . Εάν τώρα για οποιονδήποτε λόγω υποψιάζεστε ότι το μέλι έχει επηρεαστεί από κάποια παρέμβαση δικιά σας τότε ζητείστε να αναλυθεί για το συγκεκριμένο πρόβλημα


επικοινωνία:periskepsis@gmail.com


επισκεφθείτε την ομάδα μας στο facebook

1.7.25

Το φαινόμενο των πεταλούδων στα θυμάρια

  Από τον κ. Ανδρέα Θρασυβούλου για το φαινόμενο των πεταλούδων στα θυμάρια

Το θυμάρι είναι φρυγανώδες φυτό με ιδιαίτερα υψηλή συγκέντρωση ζαχάρων που κυμαίνεται από 33.8% έως 69.6%. Η συγκέντρωση των ζαχάρων του φυτού αυξάνεται καθώς αυξάνονται οι θερμοκρασίες. Αντίστοιχα ο όγκος του νέκταρος αυξάνεται με την παρουσία εδαφικής υγρασίας χωρίς όμως να μειώνεται η συγκέντρωση των ζαχάρων.
Τα φυτά που προσελκύουν πεταλούδες για την επικονίασή τους, έχουν βαθύ κάλυκα, συνήθως άνθη με κόκκινες αποχρώσεις, άοσμα με άφθονο νέκταρ αλλά φτωχό σε ζάχαρα. Φυτά που προορίζονται για πεταλούδες δεν τα επισκέπτονται οι μέλισσες. Το αντίθετο όμως συμβαίνει με φυτά όπως το θυμάρι που ενώ προορίζεται για μέλισσες τα επισκέπτονται οι πεταλούδες.Αυτό που περιγράφετε, πρόκειται για καθαρή περίπτωση ανταγωνισμού, δηλαδή οι πεταλούδες να αφθονούν σε μια περιοχή, να επισκέπτονται το θυμάρι με το πλούσιο νέκταρ και η παρουσία τους να απομακρύνει τις μέλισσες. Η αραίωση των νέκταρος και μείωση των ζαχάρων λόγω βροχών αποκλείεται. Περιπτώσεις ανταγωνισμού με τις μέλισσες από άλλα έντομα επισκέπτες ανθέων έχουν περιγραφεί στη διεθνή βιβλιογραφία ακόμα και από Έλληνες επιστήμονες.

πηγή: Σύλλογος Αττική Μελισσοκομία

επικοινωνία:periskepsis@gmail.com

30.6.25

Μελισσοκομικά προβλήματα το καλοκαίρι

   

Έντονη  τάση  λεηλασίας αφού   υπάρχει  διακοπή της  νεκταροέκκρισης και πρέπει   να  αποφεύγεται  κάθε  επέμβαση που  προκαλεί  λεηλασία,δίνοντας  προσεκτικά  ζαχαροζήμαρο με  μειωμένες τις εισόδους των  κυψελών.

Ανθισμένο  το θυμάρι με  επισκεψιμότητα  των μελισσών,με  μειωμένη  αποθήκευση νέκταρος ,αφού  οι  συλέκτριες  χρειάζονται  τροφές και    καταναλώνουν  από  τις εισκομιζόμενες  και  για  την  εκτροφή  νέου γόνου σε  βάρος της αποθήκευσης μελιού,μειωμένη λοιπόν  η  απόδοση  του  τρύγου του μελισσοκόμου,αλλά  δίκαια  κανονισμένη.

Για να  αποθηκευτεί λοιπόν μέλι, πρέπει  να  αυξηθεί αντίστοιχα  και  ο πληθυσμός  του  μελισσιού,που σε  διώροφα μελίσσια  περιορίζεται η  βασίλισσα   στον  κάτω όροφο με  βασιλικό διάφραγμα,αλλά  στον  πάνω  όροφο ανοίγεται μία δεύτερη είσοδος, ενώ σε  μονώροφο μελίσσι περιορίζεται  η βασίλισσα σε πλαισιοθήκη ,για  να συνεχίζει την  ωοτοκία  αύξησης του  πληθυσμού.(Και πέρα από αυτό η  θανάτωση  της βασίλισσας  για  συγκράτηση  της  ανάπτυξης του  μελισιού,με  σκέψη  αύξησης  μελιού,δεν ισχύει,γιατί τα ορφανά μελίσσια  μειώνουν την απόδοσή τους από τη φυσική  καχεξία  της  ορφάνιας).

Μαύρες  μέλισσες χωρίς τρίχωμα και με σχισμένα   φτερά,που μειώνεται  και ο πληθυσμός,όταν τα  μελίσσια είναι σε  περιοχές καλλιέργειας ηλίανθου ή γλυκάνισσου,αφού αυτά τα δύο φυτά εκκρίνουν είδος  κόλλας από  τα  φύλλα  και  τις  ταξιανθίες  τους.Έτσι σε έντονη  παρουσία του  φαινομένου απομακρύνονται τα μελίσσια.

Πολλές μέλισσες στον  ηλίανθο απορρίπτουν τη  γύρη του  που σύλεξαν. Και επειδή   οι συλλέκτριες  γύρης  δεν συλλέγουν  από  τον ηλίανθο γύρη ,μάλλον προκύπτει , ότι  απορρίπτουν  τη  σκόνη γύρης, που επικάθεται στο  τρίχωμα  του σώματός τους ,όταν αναζητούσαν  το νέκταρ.Αλλά  αρκετές την  αφήνουν στην  κυψέλη.

Το μελίσσι εγκαταλείπει την   κυψέλη του όταν έχει περιορισμένο χώρο,όταν είναι μικρό και εκτεθημένο  στον  ήλιο,έχει έντονη ενόχληση  από  μυρμήγκια, αχερωντίες,σφήκες ,χελιδόνια   και  άλλους  εχθρούς.Όταν στερηθεί νερό  ή τροφές και όταν  έρχεται  στη  κυψέλη  δηλητηριασμένη  γύρη.

Ανάλογα  με  την  αιτία   λαμβάνονται  μέτρα  για  να μη  χαθεί άλλο  μελίσσι  με  λιποταξία.

Αρκετές  μέλισσες  παραμένουν  έξω από την  κυψέλη από  αιτίες όπως: περιορισμένος χώρος ,  υπερβολική  ζέστη, κακό αερισμό,Προετομασία  Σμηνουργίας. Και  δεν   καλύπτονται  οι  ανάγκες   και οι ελλείψεις τους.   Ειδικότερα  όταν  η   βασίλισσα  και  ο γόνος  είναι  στον επάνω όροφο,τότε οπωσδήποτε  γίνεται αναστροφή  πατωμάτων:»το πάνω πηγαίνει κάτω και το κάτω  πηγαίνει  πάνω,»αλλά και  καθαρίζονται  χόρτα  που  κλείνουν  την είσοδο της κυψέλης,γυρεοπαγίδες,εμπόδια εισόδου, κεριά και  πρόπολη.

Η περίπτωση  αναφέρεται  στην  προστασία  των  μελισσιών από  ειδοποίηση  ψεκασμού  με τοξικά σκευάσματα  σε  καλλιέργειες. Και  πρέπει να  μετακινηθούν  ή  να προστατευτούν τα  μελίσσια  αυτής  της  περιοχής.

Μερικά μελίσσια   και  παραφυάδες που έγιναν αργά ,  Ιούλιο-Αύγουστο είναι μικρά  2-5 πλαισίων,μη  παραγωγικά με  φόβο  δύσκολου  ξεχειμωνιάσματος  και  προτείνονται  οι  επόμενες λύσεις:

Συνένωση  του μελισσιού  με   με  ένα  άλλο, για να αξιοποιηθεί  η  νέα  βασίλισσα  που  έχει.

Ενισχύονται  τα  μικρά μελίσσια  με  πλαίσια  εκκολαπτόμενου γόνου, από  άλλα  δυνατά μελίσσια.

Διατηρούνται τα  μικρά  μελίσσια μέχρι το Φθινόπωρο,για να ενισχύσουν τα μελίσσια που θα μεταφερθούν  στα  πευκοδάση.

Αλλά  σε κάθε  περίπτωση διατηρούνται μικρά μελίσσια  με νέες  βασίλισσες,για να  χρησιμοποιηθούν  σε περίπτωση απώλειας ή αντικατάστασης βασίλισσας.

Τον Αύγουστο μειώνεται ο πληθυσμός των  μελισσιών συνεχώς,δεν  υπάρχει νεκταροέκκριση και η βασίλισσα  διακόπτει  προσωρινά  την  ωοτοκία της.

Μεταφέρονται τα μελίσσια  σε άλλη  περιοχή και  αν δεν γίνεται, τροφοδοτούνται με  ζαχαροζύμαρο,ή  διεγερτικά , με μικρές ποσότητες σιρροπιού καθημερινά και  όταν δεν υπάρχει νεαρός γόνος γίνεται προσεκτική επιθεώρηση αναζήτησης  της βασίλισσας,που  αυτή  την εποχή  διακόπτει  συνήθως την ωοτοκία της  και με τη  διεγερτική  ξανά  αρχίζει.

Αποθηκευμένη  γύρη σε  κάποια  κελιά χωρίς να  τη  χρησιμοποιούν οι μέλισσες,γιατί  τα  πλαίσια είναι μακρυά από  τη  γονοφωλιά,στο μελίσσ δεν  υπάρχει  γόνος.

Μεταφέρονται τα   πλαίσια με τη  γύρη κοντά  στο  γόνο και  προσθέτεται  ένα  πλαίσιο με  νεαρό  γόνο από  άλλο μελίσσι.

Από  υπερβολική  ζέστη σε μερικά μελίσσια  έλιωσαν  οι  κηρήθρες και το μέλι   πλάκωσε και έπνιξε  τις μέλισσες, αφού  και τα  μελίσσια  ήταν πολυπληθή   με  θερμοκρασία  στους 49  βαθμούς,χωρίς σκιά ,στον ήλιο   και  με απουσία νερού.

Αλλά  πρέπει  άμεσα  να μεταφερθούν στην  αποθήκη  οι κυψέλες  με τις  νεκρές μέλισσες,να απαλλαχθούν οι  κηρήθρες  από  τις μέλισσες,να  φυγοκεντριστούν  οι κηρήθρες  με μέλι,  που δεν έλιωσαν.

Και  να  ξέρουμε  ότι οι  κυψέλες του  μελισσοκομείου σκιάζονται και έχουν εξασφαλισμένο  νερό.-

 το μελίσσι

επικοινωνία:periskepsis@gmail.com

 

28.6.25

Μελισσοκομικές εργασίες Ιουλίου-Αυγούστου

     ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

 Οι δύο μήνες του καλοκαιριού, Ιούλιος - Αύγουστος, είναι η κρισιμότερη περίοδος για τη μελισσοκομία της Ελλάδας. Η αλήθεια αυτή ισχύει για όλη τη χώρα, παρά το γεγονός ότι το ανάγλυφο του εδάφους και οι γεωγραφικές ιδιαιτερότητες (ορεινές περιοχές, πεδιάδες, δεκάδες νησιά κλπ.), δημιουργούν μικροκλίματα που επηρεάζουν διαφορετικά την εξέλιξη των μελισσοσμηνών.
 Άνοιξη με βροχοπτώσεις και χαμηλές θερμοκρασίες τον Μάρτιο και Μάιο, καλές καιρικές συνθήκες τον Απρίλιο και τον πρώτο μήνα του καλοκαιριού, τον Ιούνιο, διαμορφώνουν ένα σκηνικό στη μελισσοκομία μας με διαφορετικά πρόσωπα από περιοχή σε περιοχή, από την μεγάλη ικανοποίηση σε αρκετές περιοχές, έως την πλήρη απογοήτευση σε μεγάλα διαμερίσματα της χώρας μας.
 ΄Ετσι, ευνοημένοι όταν βρέχει είναι οι μελισσοκόμοι της Ανατολικής Ελλάδας, όσοι βρίσκονται ανατολικά της οροσειράς της Πίνδου (της ραχοκοκαλιάς της Ελλάδας) και των νησιών του Αιγαίου.
 Η περιοχή αυτή διακρίνεται για το ξηροθερμικό κλίμα της και οι βροχές της άνοιξης ευνοούν τις διάφορες ανοιξιάτικες ανθοφορίες για την ανάπτυξη των μελισσιών, αλλά και την πραγματοποίηση τρυγητών, όπως του ανοιξιάτικου πεύκου τον Απρίλιο – Μάιο. Παρομοίως περιοχές που βασίζονται εν μέρει σε πρώιμες καλοκαιρινές ανθοφορίες, όπως το παλιούρι, τα αγριοτρίφυλλα και η σμυρνιά, ευνοούνται επίσης και αρκετοί μελισσοκόμοι πραγματοποιούν τρυγητούς.
 Επίσης το πρώιμο θυμάρι στα νησιά έχει καλή ανάπτυξη και απόδοση, ενώ και τα θυμάρια του Ιουλίου, ο κύριος όγκος του βασικού αυτού μελισσοκομικού φυτού, αν προετοιμασθεί από βροχές που προηγούνται θα πάει αρκετά καλά.
 Αντίθετα η Δυτική Ελλάδα, περιοχές της Ηπείρου, Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου, που βρίσκονται δυτικά της οροσειράς της Πίνδου, δεν ευνοούνται από ανοιξιάτικες και πρώιμες καλοκαιρινές βροχές. Οι περιοχές αυτές που συγκεντρώνουν και τις περισσότερες βροχοπτώσεις, έχουν και τις χαμηλότερες θερμοκρασίες. Αποτέλεσμα τα μελισσοσμήνη δεν δουλεύουν ικανοποιητικά τον Ιούνιο, ενώ σοβαρό πλήγμα δέχονται οι μελιτοεκκρίσεις του έλατου στην Στερεά και Πελοπόννησο.
 Από τα ανωτέρω συμπεραίνει κανείς ότι οι καλοκαιρινοί μήνες Ιούλιος - Αύγουστος, κρίνουν σε μεγάλο βαθμό την επιτυχία τόσο για τους μελισσοκόμους των ξηροθερμικών περιοχών, όσο και για τους μελισσοκόμους των υγρών δυτικών περιοχών που αναμένουν σ' αυτό το δίμηνο να αποζημιωθούν , να βγάλουν τα έξοδά τους και να πετύχουν ικανοποιητική παραγωγή.

ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΥ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΟΥ ΤΟΝ ΙΟΥΛΙΟ - ΑΥΓΟΥΣΤΟ

ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΒΑΜΒΑΚΙΟΥ

Πολλές μελισσοκομικές εκμεταλλεύσεις στηρίζονται στην παραγωγή μελιού από τις φυτείες βαμβακιού. Πρώτη ενέργεια των μελισσοκόμων είναι η επιλογή της τοποθεσίας μεταφοράς των μελισσιών. Στην περίπτωση του βαμβακιού οι εμπειρίες προηγουμένων ετών δεν είναι το μοναδικό κριτήριο. Χρειάζεται ο μελισσοκόμος να ενημερωθεί προηγουμένως για την πιθανότητα εφαρμογής εντομοκτόνων στην περιοχή. Ο οργανισμός βάμβακος με παγίδες που έχει τοποθετήσει στις διάφορες περιοχές, παρακολουθεί τους πληθυσμούς του πράσινου και ρόδινου σκουληκιού και ανάλογα συστήνει αποφυγή ή εφαρμογή των ραντισμάτων. Τις πληροφορίες αυτές μπορεί να τις έχει ο μελισσοκόμος από τους γεωπόνους του Οργανισμού Βάμβακος, τους γεωπόνους της κάθε Δ/νσης Γεωργίας ή τους γεωτεχνικούς με καταστήματα γεωργικών φαρμάκων. Αποφασιστικής επίσης σημασίας είναι η "ποικιλία" του βαμβακιού. Η αλλαγή ποικιλίας είναι πιθανό να σημαίνει αλλαγή των δεδομένων νεκταροέκκρισης ή μελιτοέκκρισης της προηγούμενης χρονιάς. Στο βαμβάκι δεν χρησιμοποιούμε συνήθως διαφράγματα. Ο γόνος επεκτείνεται σημαντικά, είμαστε έτοιμοι για προσθήκη ορόφων ή φύλλων κηρήθρας εφ' όσον τα μελίσσια μας δεν έχουν συμπληρώσει τον δεύτερο όροφο. Μας ενδιαφέρει η επέκταση του γόνου, γιατί εκτός των άλλων αποτελεί και την ασφαλιστική δικλείδα για την περίπτωση (που δεν το εύχεται κανείς) της μαζικής απώλειας συλλεκτριών από τα ραντίσματα. Οι εκκολαπτόμενες μέλισσες αναπληρώνουν σ' ένα ποσοστό αυτές που χάθηκαν και έτσι οι συνέπειες για την συνέχιση εκμετάλλευσης του βαμβακιού ή συνεχόμενης άλλης πηγής (π.χ.πεύκο), δεν είναι καταστροφικές. Σε περιπτώσεις συνενώσεων μελισσιών στο βαμβάκι, ενδιαφερόμαστε αντίθετα, στο μπλοκάρισμα των πλαισίων με νέκταρ, πριν η μέλισσα επεκτείνει τη γέννα της σε πολλά πλαίσια. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις έχουμε και αρκετό γόνο για τη συνέχεια, αλλά προπαντός πολλά πλαίσια με μέλι για τρύγο, απαλλαγμένα από γόνο. Επιτυχημένη συνένωση γίνεται με τη χρήση ούζου ή τσίπουρου με γλυκάνισο.  Τα πλαίσια που τρυγιούνται πρέπει να είναι καλά γεμάτα και το μέλι σφραγισμένο, λόγω δε των υψηλών θερμοκρασιών που επικρατούν, οι χειρισμοί των πλαισίων στο τρύγο να είναι προσεκτικοί. Λίγες στροφές της "μηχανής" και 3 - 4 "γυρίσματα" των πλαισίων. Αν είναι δυνατόν αποφεύγουμε να τρυγούμε φρεσκοκτισμένα πλαίσια γιατί σπάζουν πολύ εύκολα. Το νερό συνήθως δεν λείπει, αφού οι καλλιέργειες είναι ποτιστικές ως επί το πλείστον, ενώ η σκίαση των μελισσών είναι επιθυμητή, αλλά πολύ δύσκολα μπορεί κανείς να βρει σκιά στις πεδιάδες της Θεσσαλίας - Μακεδονίας, Στερεάς και Θράκης. Όσοι μελισσοκόμοι πηγαίνουν τακτικά στα βαμβάκια, είναι σωστό να βάφουν άσπρες τις κυψέλες (χρησιμοποιούνται άλλα χρώματα στις προσόψεις των κυψελών) και ν' ασπρίζουν με ασβεστόνερο τα καπάκια. Δεν είναι σπάνιο οι ψηλές θερμοκρασίες να λειώνουν τα κεριά, ιδιαίτερα αν το μελίσσι δεν έχει αερισμό ή αρκετό πληθυσμό για την συνεχή ανανέωση του αέρα. Για τον ίδιο λόγο τα φύλλα κηρήθρας πρέπει να ενσωματώνονται καλά μέσα στα σύρματα και στη χαραγή του κηρηθροφορέα. Επίσης είναι ασφαλέστερο να τοποθετούνται στα μελίσσια τις απογευματινές ώρες και να αποφεύγεται η τοποθέτησή τους στην άκρη, γιατί εκεί μαζεύονται οι συλλέκτριες και το βάρος τους μπορεί να τις "κόψει" προτού ακόμη κτισθούν. Μετά από το βαμβάκι θ' αναζητήσουμε γυρεοφόρες ανθοφορίες, όπως καλαμπόκι όψιμο ή κισσό τον Σεπτέμβριο ή μπορούμε να μεταφερθούμε στα πεύκα για την εκμετάλλευση της πρώτης περιόδου μελιτοέκκρισης. Αν όμως παραμείνουμε αρκετά στο βαμβάκι είναι προτιμότερο να παραλείψουμε την πρώτη μελιτοέκκριση του πεύκου (που δεν είναι τόσο σίγουρη) και αφού ανασυγκροτήσουμε τα μελίσσια να πάμε στο πεύκο μετά τις 20 Σεπτεμβρίου. Το βαμβακόμελο είναι καλής ποιότητας μέλι, πολύ ανοικτού χρώματος το οποίο κρυσταλλώνει γρήγορα. Το τελευταίο επηρεάζει και το μέλι που θα τρυγηθεί στο πεύκο το φθινόπωρο, ένα μειονέκτημα που πρέπει να το έχουμε υπ' όψη μας. Στο βαμβάκι, αν έχουμε δυνατά μελίσσια, είναι ευκαιρία να δοκιμάσουμε την παραγωγή μελιού σε σεξιόν (μελικηρίδια). Η διαφορά τιμής αξίζει την προσπάθεια και η εμπειρία θ' αποτελέσει οδηγό για την συνέχιση της προσπάθειας και σ' άλλες ανθοφορίες τις επόμενες χρονιές.

ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΘΥΜΑΡΙΟΥ

Για πολλές περιοχές της χώρας μας το θυμάρι είναι η μοναδική ανθοφορία, ιδιαίτερα πολλά νησιά του Αιγαίου τον υπόλοιπο χρόνο αντιμετωπίζουν ακόμη και πρόβλημα συντήρησης των μελισσιών. Γι' αρκετές άλλες περιοχές όπως της Κρήτης, της Ρόδου, της Αττικής και της Ανατολικής Πελοποννήσου χωρίς να είναι η μοναδική, είναι η κύρια ανθοφορία και βάση της μελισσοκομίας. Το πρώιμο θυμάρι του Ιουνίου, όπου υπάρχει, πηγαίνει συνήθως καλά. Όμως ο κύριος όγκος της παραγωγής θυμαρίσιου μελιού βγαίνει τον Ιούλιο. Τα μελίσσια που δεν αδυνατίζουν από σμηνουργία ή μεγάλη προσβολή από Βαρρόα (δύο προβλήματα που παρουσιάζουν έξαρση τους προηγούμενους μήνες), βοηθούντος του ευνοϊκού καιρού, θα δουλέψουν καλά τον Ιούλιο. Αν μάλιστα ο μελισσοκόμος έχει έτοιμες κτισμένες κηρήθρες και δεν περιμένει στο θυμάρι να συμπληρώσει τον αριθμό που χρειάζονται τα μελίσσια του, τότε η παραγωγή εκλεκτού θυμαρίσιου μελιού θα είναι αυξημένη.
Η χρήση διαφραγμάτων βασίλισσας είναι σκόπιμη, έχει όμως κάποια μειονεκτήματα. Η συνολική συλλεγόμενη ποσότητα νέκταρος είναι μικρότερη, όμως τελικά το μέλι που περισσεύει από τα μελίσσια και μπορεί να τρυγηθεί, είναι περισσότερο. Ο περιορισμός της βασίλισσας στη "φωλιά" επιτρέπει την αποθήκευση μελιού στα πλαίσια των ορόφων που όσο "αδειάζουν" από γόνο, "γεμίζουν" από μέλια. Όταν σ' όλα τα πλαίσια των ορόφων έχουμε, έστω και ανώριμο μέλι που δεν έχει σφραγισθεί ακόμη, αφαιρούμε τα διαφράγματα που όπως να το κάνουμε είναι ένα εμπόδιο στη συνοχή του μελισσιού. Προσοχή χρειάζεται να δώσουμε δεύτερη είσοδο πάνω από το διάφραγμα, την παροχή νερού στις μέλισσες (το οποίο να βρίσκεται σε σκιά για να μη θερμαίνεται) και στον καλό αερισμό των μελισσιών. Αν η ανάγκη να εξουδετερώσουμε τις σμηνουργίες τους προηγούμενους μήνες, μας οδηγεί σε διαιρέσεις των μελισσιών και απόκτηση μεγάλου αριθμού σμηνών, είναι αποδοτικό να συνενώνουμε τα μελίσσια στο θυμάρι κρατώντας την νεότερη βασίλισσα. Μ' αυτό τον τρόπο μεγαλώνει η σχέση συλλεκτριών μελισσών προς οικιακές μέλισσες και το μέλι για τον μελισσοκόμο είναι περισσότερο. Διακόπτουμε κάθε είδους χημειοθεραπεία ή τροφοδότηση. Όσα πλαίσια δεν τρυγηθούν στο θυμάρι, είτε γιατί έχουν γόνο είτε γιατί δεν ολοκληρώθηκε η ωρίμανση του μελιού, σημαδεύονται για να τρυγηθούν χωριστά σε πιθανή επόμενη ανθοφορία ή στο πεύκο. Με αυτό τον τρόπο παράγεται και η ξεχωριστή ποιότητα μελιού, το πευκοθύμαρο. Στο θυμάρι δεν συμφέρει η παραγωγή μελιού σε σεξιόν, εκτός κι αν είναι ημιτελή και τοποθετηθούν στο θυμάρι για ολοκλήρωση της ωρίμανσης και του σφραγίσματος. Τον Αύγουστο σε όψιμες ή ορεινές περιοχές συνεχίζεται η ανθοφορία θυμαριού και μπορεί να πραγματοποιηθεί και δεύτερος τρύγος. Ορισμένες περιοχές παρουσιάζουν αυτό το πλεονέκτημα της συνύπαρξης με την κύρια ανθοφορία και όψιμης τον Αύγουστο και εκμετάλλευσης ως εκ τούτου με μια μεταφορά για ένα δίμηνο του σπουδαίου αυτού μελισσοκομικού φυτού. Τον πρώτο λόγο όμως τον έχει ο καιρός. Υγρός και δροσερός καιρός τον Ιούλιο - Αύγουστο θα επιτρέψει στα μελίσσια να δουλέψουν το θυμάρι και στον μελισσοκόμο να δει ν' ανταμείβονται οι κόποι και τα έξοδα και να δικαιώνονται οι προσδοκίες του.

ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΠΕΥΚΟΥ

Από τα τέλη Ιουλίου στην Τραχεία Πεύκη και από τις αρχές Αυγούστου στα δάση της Χαλέπιου Πεύκης ξεκινούν οι μελιτοεκκρίσεις του πλέον αποδοτικού μελισσοκομικού φυτού της χώρας μας. Η μεταφορά των μελισσοσμηνών στο "πρώτο βάρεμα του πεύκου" (στην πρώτη περίοδο μελιτοέκκρισης) έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Τα μελίσσια έχουν δυνατούς πληθυσμούς, η  διάρκεια της ημέρας είναι μεγάλη, οι θερμοκρασίες του αέρα αρκετά υψηλές επιτρέποντας την ευκολότερη και γρηγορότερη συλλογή των εκκρίσεων του "εργάτη" από τις μέλισσες. Έτσι τα αποτελέσματα είναι πιο θεαματικά στη συλλογή μελιού, ορισμένες χρονιές μάλιστα κτίζονται και νέες κηρήθρες. Όμως η πιθανότητα επιτυχίας του πεύκου τον Αύγουστο είναι μικρότερη σε σχέση με την δεύτερη φθινοπωρινή περίοδο που αρχίζει στα μέσα Σεπτεμβρίου. Ενδεχόμενη αποτυχία θα επηρεάσει ακόμη και την εκμετάλλευση της δεύτερης μελιτοέκκρισης, γιατί θα χρειασθεί χρόνος για την ενδυνάμωση των μελισσιών που εξασθένισαν στο πεύκο. Αυτός είναι ο λόγος που αρκετοί μελισσοκόμοι, ειδικευμένοι στη παραγωγή πευκόμελου, αποφεύγουν την μεταφορά των μελισσιών τον Αύγουστο στο πεύκο. Υπενθυμίζω ότι η επιτυχία στο πεύκο εξασφαλίζεται με έγκαιρη μεταφορά (πολύ χρήσιμα τα μελίσσια δείκτες) με πολύ πληθυσμό και γόνο και τρυγημένα νηστικά μελίσσια.

ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΗΛΙΑΝΘΟΥ ΚΑΙ ΓΛΥΚΑΝΙΣΟΥ

Τα δύο αυτά καλλιεργούμενα για τους σπόρους τους φυτά είναι όχι ασήμαντες πηγές μελιού και παρουσιάζουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά στην εκμετάλλευσή τους. Είναι της ίδιας περίπου εποχής άνθισης (γλυκάνισος από 15 Ιουνίου - 15 Ιουλίου, Ηλίανθος μέχρι τέλους Ιουλίου), το μέλι είναι ανοικτόχρωμο, κίτρινο στον ηλίανθο, σκουρότερο στον γλυκάνισο και δεν αναμιγνύεται εύκολα με άλλες κατηγορίες μελιού, έχουμε μεγάλη φθορά των συλλεκτριών μελισσών, οι οποίες γρήγορα χάνουν το τρίχωμά τους και μαυρίζουν. Η φθορά των συλλεκτριών μελισσών είναι εντονότερη σε ξερικές καλλιέργειες των ανωτέρω φυτών και για τον λόγο αυτό πρέπει ν' αποφεύγονται από τους μελισσοκόμους. Βροχές τον Μάιο και Ιούνιο ευνοούν τις ξερικές καλλιέργειες, ανεξάρτητα όμως από την περίσσεια εδαφικής υγρασίας, η παραμονή των μελισσιών στον ηλίανθο ή στον γλυκάνισο πρέπει να είναι πολύ σύντομη. Μόλις είναι έτοιμα ορισμένα πλαίσια για τρύγο (στους ορόφους), τρυγούμε και μεταφέρουμε τα μελίσσια μας σε γυρεοφόρες ανθοφορίες. Πρέπει να σημειωθεί ότι μετά τον ηλίανθο ή τον γλυκάνισο τα μελίσσια δεν "τραβούν" στο πεύκο. Αυτό είναι άλλωστε αναμενόμενο, αφού εκτός της φθοράς των συλλεκτριών μελισσών, παρατηρείται και "μπλοκάρισμα του γόνου" από τα μέλια.

ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΑ ΦΥΤΑ ΙΟΥΛΙΟΥ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

Την περίοδο αυτή εμφανίζονται ορισμένα γυρεοφόρα μελισσοκομικά φυτά τα οποία είναι πολύ χρήσιμα για το δυνάμωμα των μελισσιών που έχουν εξασθενίσει δουλεύοντας στις ανθοφορίες που προαναφέραμε. Στην αρχή της περιόδου (μέχρι 15 ιουλίου) έχουμε την καστανιά, που συνεχίζει την άνθισή της από τα μέσα του προηγούμενου μήνα. Τον Αύγουστο στα μεγαλύτερα υψόμετρα, ξεκινά την ανθοφορία της η σουσούρα (φθινοπωρινό ρείκι),για να πετύχει όμως απαιτούνται καλοκαιρινές βροχές, που γενικώς σπανίζουν. Τον Ιούλιο ανθίζει η λυγαριά (καναπίτσα), που κι' αυτή επιζητείται για την γύρη της. Επίσης τον Ιούλιο είναι ενδιαφέρουσες οι ανθοφορίες στις παραθαλάσσιες βαλτώδεις περιοχές (τσαΐρια) μεταξύ των οποίων τα χαλβάνια (σκιαδανθή) προσφέρουν νέκταρ και γύρη. Η παραμονή στους βάλτους, ευνοεί την εν συνεχεία μεταφορά των μελισσιών στο πεύκο. Ο πολύκομβος στα θερινά σιτηρά, είναι κατάλληλη ανθοφορία για την ανάπτυξη των μελισσιών, ιδίως των παραφυάδων ή των μελισσιών που δεν προορίζονται για παραγωγή μελιού στη συνέχεια. Το τελευταίο, γιατί το μέλι του πολύκομβου με την ιδιάζουσα οσμή και το μαύρο χρώμα, δεν προτιμάται από τους καταναλωτές και αποφεύγεται από τους τυποποιητές. Τέλος δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι την εποχή αυτή σε υψόμετρα πάνω από 1000 μέτρα (Πίνδος - Ροδόπη κ.α) η άνοιξη συνεχίζεται και αρκετοί μελισσοκόμοι, ιδιαίτερα της Ηπείρου που δεν έχουν άλλες διεξόδους, μετακινούνται σ' αυτές τις περιοχές και το μέλι που παράγεται από τις μέντες, ρίγανες, θυμαράκια κ.α. πολλά φρύγανα, είναι εξαιρετικό.

ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ

Την περίοδο του καλοκαιριού αποφεύγουμε την χημειοθεραπεία, για λόγους προστασίας του μελιού από τα κατάλοιπα των χημικών σκευασμάτων. Οι ασθένειες που θα μας απασχολήσουν είναι η Αμερικάνικη σηψηγονία και η Ασκοσφαίρωση - Κιμωλίαση. Η αμερικάνικη σηψηγονία, που είναι ως γνωστόν δύσκολη και επίμονη αρρώστια του γόνου, όταν εμφανισθεί είναι προτιμότερο να αντιμετωπισθεί με καταστροφή των σμηνών (κάψιμο). Τακτικές, αλλά όχι συχνές και μακρόχρονες, επιθεωρήσεις των μελισσιών μας επιτρέπουν στο γρήγορο εντοπισμό των άρρωστων σμηνών, προτού γενικευθεί σ' όλο το μελισσοκομείο. Η ασκοσφαίρωση αντιμετωπίζεται με καλό αερισμό, καθαριότητα, "σφίξιμο" των μελισσιών (λίγα πλαίσια), προπαντός όμως με τον αποκλεισμό των βασιλισσών από προγράμματα επιλογής για αύξηση ή μελλοντικό πολλαπλασιασμό των μελισσιών μας.

Δημήτρης Τσέλλιος
Γεωπόνος Αναπληρωτής Ερευνητής ΕΘΙΑΓΕ
Διευθυντής Ινστιτούτου Μελισσοκομίας

επικοινωνία:periskepsis@gmail.com
επισκεφθείτε την ομάδα μας στο facebook

26.6.25

Η χημική επικοινωνία των μελισσών

Χημική επικοινωνία - Φερομόνες

Φερομόνες ονομάζονται οι ουσίες εκείνες που παραγόμενες από εξωκρινείς αδένες ενός ζώου, όταν μεταβιβαστούν σε άλλα άτομα του ίδιου όμως είδους προκαλούν συγκεκριμένη συμπεριφορά. Στην κοινωνία των μελισσών φερομόνες παράγουν η βασίλισσα, οι εργάτριες, οι κηφήνες αλλά και ο γόνος.
Φερομόνες που παράγονται από τη βασίλισσα.
Οι κύριες φερομόνες που εκκρίνει η βασίλισσα είναι το 9-κετο-δεκενοϊκό-οξύ και το 9-υδροξυ-δεκενοϊκό οξύ από τους σιαγονικούς αδένες. Οι ποσότητες και κατ’ επέκταση και η επίδρασή των δύο αυτών ουσιών, εξαρτάται από την ηλικία της βασίλισσας.
Άλλες φερομόνες που εκκρίνει η βασίλισσα προέρχονται από τους αδένες Arnhart και από τους αδένες των κοιλιακών τεργιτών. Οι φερομόνες αυτές δρουν συνεργιστικά με τις φερομόνες των σιαγονικών αδένων.
Η διασπορά των φερομονών της βασίλισσας ανάμεσα στις μέλισσες γίνεται :
  • με την τροφάλλαξη, την ανταλλαγή δηλαδή τροφής μεταξύ των εργατριών μελισσών, μέσω των στοματικών τους μορίων (εικ.).
  • με τη συχνή επαφή των μελισσών μέσα στη φωλιά
  • και με την κυκλοφορία του αέρα μέσα στην κυψέλη
Η δράση των φερομονών της βασίλισσας στον υπόλοιπο πληθυσμό της κοινωνίας χαρακτηρίζεται ως :
  • φυσιολογική, όπως η αναστολή της κατασκευής βασιλικών κελιών και η αναστολή της ανάπτυξης των ωοθηκών των εργατριών
  • και άμεσης αντίδρασης, όπως η προσέλκυση των κηφήνων, η προσέλκυση των εργατριών στον αφεσμό κατά τη σμηνουργία, η προτροπή των εργατριών προς συλλογή τροφής ή η αναγνώριση της βασίλισσας από τις εργάτριες.
Φερομόνες που παράγονται από τις εργάτριες μέλισσες.
Οι εργάτριες μέλισσες παράγουν φερομόνες επιθετικότητας και συναγερμού, όπως και φερομόνες προσανατολισμού.
  • Οι φερομόνες επιθετικότητας & συναγερμού παράγονται από τους σιαγονικούς αδένες της συλλέκτριας μέλισσας (2-επτανόνη), και από τον αδένα Koschevnikov, τον αδένα του κεντριού (οξικός εστέρας ισοαμυλικής αλκοόλης). Οι φερομόνες επιθετικότητας και συναγερμού διεγείρουν τις άλλες εργάτριες μέλισσες να επιτεθούν στον στόχο (εχθρό), ο οποίος έχει μαρκαριστεί μ’ αυτές.
  • Η σημαντικότερη φερομόνη προσανατολισμού παράγεται από τον αδένα Nasanov ή οσμητικό αδένα. Η σύστασή της είναι ένα μίγμα γερανιόλης, νερολικού οξέος, γερανικού εξέος, κιτράλης, φαρσενόλης και νερόλης. Ανεπτυγμένο οσμητικό αδένα διαθέτουν οι συλλέκτριες μέλισσες, δηλαδή μέλισσες ηλικίας μεγαλύτερης από 28 ημερών. Οι πληροφορίες που δίνονται  μέσω της φερομόνης αυτής είναι η θέση της τροφής, του νερού και του νέου καταφυγίου, κατά τη διαδικασία της σμηνουργίας.
Είναι χαρακτηριστική η διαφορά της στάσης που παίρνει το σώμα της μέλισσας στις περιπτώσεις έκθεσης του οσμητικού (στάση της ‘αροτριώσας’ μέλισσας) αφ’ ενός και του αδένα του κεντριού αφ’ ετέρου.
Άλλες Φερομόνες.
Εκτός από τις εργάτριες και τη βασίλισσα φερομόνες παράγουν και οι κηφήνες και ο γόνος.
Οι εκκρίσεις των σιαγονικών αδένων των κηφήνων είναι ελκυστικές προς άλλους κηφήνες, γεγονός που τους βοηθά να συγκεντρώνονται σε συγκεκριμένες περιοχές, τις λεγόμενες «περιοχές συγκέντρωσης κηφήνων», κατά την περίοδο του ζευγαρώματος.
Οι φερομόνες που εκκρίνονται από τον εργατικό κυρίως γόνο, διεγείρουν την τάση συλλογής τροφών στις εργάτριες μέλισσες και αναστέλλουν την ανάπτυξη των ωοθηκών τους. Μόνο στην περίπτωση που δεν υπάρχει γόνος στ μελίσσι και έχει χαθεί η βασίλισσα, οι εργάτριες μέλισσες μπαίνουν στη διαδικασία να ωοτοκήσουν.
Τέλος η φερομόνη ‘θερμότητας’ που παράγεται από το γόνο, προσελκύει τις παραμάνες μέλισσες στην γονοφωλιά, για να τον θρέψουν και να τον ζεστάνουν.
επικοινωνία:periskepsis@gmail.com
επισκεφθείτε την ομάδα μας στο facebook