Δεν υπάρχει συγκεκριμένος μήνας αλλαγής των κηρηθρών. Οι σκοτεινόχρωμες παλιές κηρήθρες μπορούν να απομακρυνθούν το φθινόπωρο όταν το μελίσσι συρρικνώνεται και περισσεύουν τα πλαίσια, μπορούν επίσης να απομακρυνθούν νωρίς την άνοιξη όταν το μελίσσι δεν έχει ακόμα επεκταθεί ή οποιανδήποτε άλλη εποχή.
Περίσκεψις
8.7.25
Η αντικατάσταση των μαύρων κηρηθρών
5.7.25
Ποιά μελίσσια πάμε στο πεύκο
Το πρώτο και το κυριότερο που πρέπει να λάβουν πολύ σοβαρά υπόψη τους όλοι οι μελισσοκόμοι είναι ότι στο πεύκο δεν πάμε τυχαία μελίσσια,. Φροντίζουμε τουλάχιστον ένα μήνα πρίν τα μελίσσια να αυξήσουν γόνους, και αυτό το πετυχαίνουμε δίνοντας ζυμάρι και γυρεόπιτα ταυτόχρονα. Αυτά τα δύο μαζί βοηθάνε τα μελίσσια να κάνουν γόνους και να γίνουν δυνατά. Δεν χρειάζονται υπερβολές. Μικροποσότητες σε κάθε μελίσσι, δεν θέλουμε να αποθηκευτούν, μόνο να ταΐσουν τον γόνο. Αργότερα εξάλλου θα αρχίσουν τα μέλια. Πολλοί μελισσοκόμοι κόβουν τη γυρεόπιτα στα 4 έτσι ώστε να ταΐσουν λίγο και πολλά μελίσσια, και να κρατηθούν σε θέμα ανάπτυξης. Μην ξεχνάμε το Καλοκαίρι έχουμε έλλειψη σε γύρη. Το σιρόπι το αποφεύγουμε το Καλοκαίρι, λόγω έντονης λεηλασίας. Το ζυμαράκι μια χαρά κάνει τη δουλειά του.
Ένα πολύ καλό κόλπο για να δώσουμε extra δύναμη στα μελίσσια που θα μεταφέρουμε αργότερα στο πεύκο, είναι να τους δώσουμε γόνους από άλλα μελίσσια. Για παράδειγμα αν έχουμε μερικά διόροφα μελίσσια τα οποία έχουν μικρότερο πληθυσμό π.χ. 16 πλαίσια, τότε παίρνουμε μερικούς ψημένους (σφραγισμένους) γόνους από παραφυάδες η άλλα μικρότερα μελίσσια, και τους δίνουμε για να γίνουν καλά 20άρια. Μερικοί σοφοί μελισσοκόμοι λένε ότι στους γόνους κρύβεται η παραγωγή μελιού. Δηλαδή κάθε πλαίσιο γόνου που υπάρχει στη κυψέλη πριν πάει στο πεύκο μετά θα γίνει μέλι! Πολλοί είναι οι επαγγελματίες μελισσοκόμοι που ενισχύουν με αυτό το τρόπο, τα μελίσσια που θα πάνε στο πεύκο. Άλλοι μελισσοκόμοι δίνουν και μερικά πλαίσια με γύρη.
Το πρόβλημα των μελισσιών το Καλοκαίρι είναι ότι έχουμε μια σταθερή πτωτική πορεία στο πληθυσμό τους. Δηλαδή εκεί που είχαμε 30άρια μελίσσια γίνονται 20άρια, και εκεί που είχαμε 20άρια γίνονται 15άρια. Ο λόγος είναι ότι δεν γίνεται εκτροφή γόνου όπως την προηγούμενη περίοδο, δεν υπάρχει και αρκετή γύρη για να γίνει τέτοια δουλειά, οπότε τα μελίσσια ρίχνουν τον πληθυσμό τους. Εμάς δικός μας στόχος είναι να βοηθήσουμε να σταματήσει αυτή η πτώση, και να προσπαθήσουμε να ωθήσουμε τα μελίσσια να διατηρούν 5-6 γόνους.
Οι μελισσοκόμοι που αφήνουν παρατημένα τα μελίσσια τους, δεν μεριμνούν για την καλή διατροφή του γόνου, παράγονται αδύνατες μέλισσες, ζούν λιγότερο, και όταν γίνει η μεταφορά τα μελίσσια είναι μη παραγωγικό. Όσοι μελισσοκόμοι ασχολούνται με το επάγγελμα και γνωρίζουν τα μυστικά παίρνουν πάντα μέλι. Ο πεύκος είναι μια σταθερή νομή που δίνει σχεδόν πάντα μέλι. Άλλες φορές πολύ, άλλες μέτρια, αρκεί ο μελισσοκόμος να είναι κατάλληλα οπλισμένος με δυνατά μελίσσια!
Στο πρώτο βάρεμα λοιπόν που θα κάνει ο πεύκος γύρω στα μέσα Αυγούστου, ο μελισσοκόμος θα πρέπει να έχει όσο το δυνατόν μεγάλα μελίσσια, άλλα όχι μεγάλα απο γέρικες μέλισσες, και από γόνους που ήταν νηστικοί την προηγούμενη περίοδο. Χρειάζονται μέλισσες γεμάτες ενέργεια και καλοταϊσμένες. Όσον αφορά τις ημερομηνίες που δίνει μέλι αν το πρώτο βάρεμα ξεκινήσει στις 19 Αυγούστου Το δεύτερο βάρεμα θα ξεκινήσει στις 30 Σεπτέμβρη, δηλαδή με απλά λόγια η μελιτοφορία διαρκεί 3 εβδομάδες, μετά σταματάει. για να μεταμορφωθούν τα εντομάκια, και στη συνέχεια συνεχίζεται άλλες 3 εβδομάδες. Δηλαδή ισχύει ότι 3 εβδομάδες βάρεμα + 3 εβδομάδες κόψιμο. Στο πρώτο βάρεμα παίρνουμε περισσότερο μέλι επειδή έχουμε δυνατά μελίσσια, ενώ στο δεύτερο δεν υπάρχουν μελίσσια, και το πεύκο δίνει το περισσότερο μέλι, λόγω ότι τα εντομάκια έχουν πλέον μεγαλώσει πάρα πολύ.
πηγή:stereanews.gr
επικοινωνία:periskepsis@gmail.com
3.7.25
Ανιχνεύεται το σιρόπι στο μέλι;
Δεν υπάρχει κανένα σιρόπι εμπορίου που όταν δοθεί κοντά στην ανθοφορία και το τρύγο δεν θα βρεθεί στο μέλι. Η ανίχνευση της νοθείας γίνεται πια από την ανίχνευση των ξένων ενζύμων (β-Fructofuranosidease; ß-/γ-Amylase) που χρησιμοποιούνται για την ιμβερτοποίηση των αμύλων είτε αυτά προέρχονται από καλαμπόκι ή τεύτλα.
1.7.25
Το φαινόμενο των πεταλούδων στα θυμάρια
Από τον κ. Ανδρέα Θρασυβούλου για το φαινόμενο των πεταλούδων στα θυμάρια
Το θυμάρι είναι φρυγανώδες φυτό με ιδιαίτερα υψηλή συγκέντρωση ζαχάρων που κυμαίνεται από 33.8% έως 69.6%. Η συγκέντρωση των ζαχάρων του φυτού αυξάνεται καθώς αυξάνονται οι θερμοκρασίες. Αντίστοιχα ο όγκος του νέκταρος αυξάνεται με την παρουσία εδαφικής υγρασίας χωρίς όμως να μειώνεται η συγκέντρωση των ζαχάρων.Τα φυτά που προσελκύουν πεταλούδες για την επικονίασή τους, έχουν βαθύ κάλυκα, συνήθως άνθη με κόκκινες αποχρώσεις, άοσμα με άφθονο νέκταρ αλλά φτωχό σε ζάχαρα. Φυτά που προορίζονται για πεταλούδες δεν τα επισκέπτονται οι μέλισσες. Το αντίθετο όμως συμβαίνει με φυτά όπως το θυμάρι που ενώ προορίζεται για μέλισσες τα επισκέπτονται οι πεταλούδες.Αυτό που περιγράφετε, πρόκειται για καθαρή περίπτωση ανταγωνισμού, δηλαδή οι πεταλούδες να αφθονούν σε μια περιοχή, να επισκέπτονται το θυμάρι με το πλούσιο νέκταρ και η παρουσία τους να απομακρύνει τις μέλισσες. Η αραίωση των νέκταρος και μείωση των ζαχάρων λόγω βροχών αποκλείεται. Περιπτώσεις ανταγωνισμού με τις μέλισσες από άλλα έντομα επισκέπτες ανθέων έχουν περιγραφεί στη διεθνή βιβλιογραφία ακόμα και από Έλληνες επιστήμονες.
πηγή: Σύλλογος Αττική Μελισσοκομία
επικοινωνία:periskepsis@gmail.com
30.6.25
Μελισσοκομικά προβλήματα το καλοκαίρι
Έντονη τάση λεηλασίας αφού υπάρχει διακοπή της νεκταροέκκρισης και πρέπει να αποφεύγεται κάθε επέμβαση που προκαλεί λεηλασία,δίνοντας προσεκτικά ζαχαροζήμαρο με μειωμένες τις εισόδους των κυψελών.
Ανθισμένο το θυμάρι με επισκεψιμότητα των μελισσών,με μειωμένη αποθήκευση νέκταρος ,αφού οι συλέκτριες χρειάζονται τροφές και καταναλώνουν από τις εισκομιζόμενες και για την εκτροφή νέου γόνου σε βάρος της αποθήκευσης μελιού,μειωμένη λοιπόν η απόδοση του τρύγου του μελισσοκόμου,αλλά δίκαια κανονισμένη.
Για να αποθηκευτεί λοιπόν μέλι, πρέπει να αυξηθεί αντίστοιχα και ο πληθυσμός του μελισσιού,που σε διώροφα μελίσσια περιορίζεται η βασίλισσα στον κάτω όροφο με βασιλικό διάφραγμα,αλλά στον πάνω όροφο ανοίγεται μία δεύτερη είσοδος, ενώ σε μονώροφο μελίσσι περιορίζεται η βασίλισσα σε πλαισιοθήκη ,για να συνεχίζει την ωοτοκία αύξησης του πληθυσμού.(Και πέρα από αυτό η θανάτωση της βασίλισσας για συγκράτηση της ανάπτυξης του μελισιού,με σκέψη αύξησης μελιού,δεν ισχύει,γιατί τα ορφανά μελίσσια μειώνουν την απόδοσή τους από τη φυσική καχεξία της ορφάνιας).
Μαύρες μέλισσες χωρίς τρίχωμα και με σχισμένα φτερά,που μειώνεται και ο πληθυσμός,όταν τα μελίσσια είναι σε περιοχές καλλιέργειας ηλίανθου ή γλυκάνισσου,αφού αυτά τα δύο φυτά εκκρίνουν είδος κόλλας από τα φύλλα και τις ταξιανθίες τους.Έτσι σε έντονη παρουσία του φαινομένου απομακρύνονται τα μελίσσια.
Πολλές μέλισσες στον ηλίανθο απορρίπτουν τη γύρη του που σύλεξαν. Και επειδή οι συλλέκτριες γύρης δεν συλλέγουν από τον ηλίανθο γύρη ,μάλλον προκύπτει , ότι απορρίπτουν τη σκόνη γύρης, που επικάθεται στο τρίχωμα του σώματός τους ,όταν αναζητούσαν το νέκταρ.Αλλά αρκετές την αφήνουν στην κυψέλη.
Το μελίσσι εγκαταλείπει την κυψέλη του όταν έχει περιορισμένο χώρο,όταν είναι μικρό και εκτεθημένο στον ήλιο,έχει έντονη ενόχληση από μυρμήγκια, αχερωντίες,σφήκες ,χελιδόνια και άλλους εχθρούς.Όταν στερηθεί νερό ή τροφές και όταν έρχεται στη κυψέλη δηλητηριασμένη γύρη.
Ανάλογα με την αιτία λαμβάνονται μέτρα για να μη χαθεί άλλο μελίσσι με λιποταξία.
Αρκετές μέλισσες παραμένουν έξω από την κυψέλη από αιτίες όπως: περιορισμένος χώρος , υπερβολική ζέστη, κακό αερισμό,Προετομασία Σμηνουργίας. Και δεν καλύπτονται οι ανάγκες και οι ελλείψεις τους. Ειδικότερα όταν η βασίλισσα και ο γόνος είναι στον επάνω όροφο,τότε οπωσδήποτε γίνεται αναστροφή πατωμάτων:»το πάνω πηγαίνει κάτω και το κάτω πηγαίνει πάνω,»αλλά και καθαρίζονται χόρτα που κλείνουν την είσοδο της κυψέλης,γυρεοπαγίδες,εμπόδια εισόδου, κεριά και πρόπολη.
Η περίπτωση αναφέρεται στην προστασία των μελισσιών από ειδοποίηση ψεκασμού με τοξικά σκευάσματα σε καλλιέργειες. Και πρέπει να μετακινηθούν ή να προστατευτούν τα μελίσσια αυτής της περιοχής.
Μερικά μελίσσια και παραφυάδες που έγιναν αργά , Ιούλιο-Αύγουστο είναι μικρά 2-5 πλαισίων,μη παραγωγικά με φόβο δύσκολου ξεχειμωνιάσματος και προτείνονται οι επόμενες λύσεις:
Συνένωση του μελισσιού με με ένα άλλο, για να αξιοποιηθεί η νέα βασίλισσα που έχει.
Ενισχύονται τα μικρά μελίσσια με πλαίσια εκκολαπτόμενου γόνου, από άλλα δυνατά μελίσσια.
Διατηρούνται τα μικρά μελίσσια μέχρι το Φθινόπωρο,για να ενισχύσουν τα μελίσσια που θα μεταφερθούν στα πευκοδάση.
Αλλά σε κάθε περίπτωση διατηρούνται μικρά μελίσσια με νέες βασίλισσες,για να χρησιμοποιηθούν σε περίπτωση απώλειας ή αντικατάστασης βασίλισσας.
Τον Αύγουστο μειώνεται ο πληθυσμός των μελισσιών συνεχώς,δεν υπάρχει νεκταροέκκριση και η βασίλισσα διακόπτει προσωρινά την ωοτοκία της.
Μεταφέρονται τα μελίσσια σε άλλη περιοχή και αν δεν γίνεται, τροφοδοτούνται με ζαχαροζύμαρο,ή διεγερτικά , με μικρές ποσότητες σιρροπιού καθημερινά και όταν δεν υπάρχει νεαρός γόνος γίνεται προσεκτική επιθεώρηση αναζήτησης της βασίλισσας,που αυτή την εποχή διακόπτει συνήθως την ωοτοκία της και με τη διεγερτική ξανά αρχίζει.
Αποθηκευμένη γύρη σε κάποια κελιά χωρίς να τη χρησιμοποιούν οι μέλισσες,γιατί τα πλαίσια είναι μακρυά από τη γονοφωλιά,στο μελίσσ δεν υπάρχει γόνος.
Μεταφέρονται τα πλαίσια με τη γύρη κοντά στο γόνο και προσθέτεται ένα πλαίσιο με νεαρό γόνο από άλλο μελίσσι.
Από υπερβολική ζέστη σε μερικά μελίσσια έλιωσαν οι κηρήθρες και το μέλι πλάκωσε και έπνιξε τις μέλισσες, αφού και τα μελίσσια ήταν πολυπληθή με θερμοκρασία στους 49 βαθμούς,χωρίς σκιά ,στον ήλιο και με απουσία νερού.
Αλλά πρέπει άμεσα να μεταφερθούν στην αποθήκη οι κυψέλες με τις νεκρές μέλισσες,να απαλλαχθούν οι κηρήθρες από τις μέλισσες,να φυγοκεντριστούν οι κηρήθρες με μέλι, που δεν έλιωσαν.
Και να ξέρουμε ότι οι κυψέλες του μελισσοκομείου σκιάζονται και έχουν εξασφαλισμένο νερό.-
επικοινωνία:periskepsis@gmail.com
28.6.25
Μελισσοκομικές εργασίες Ιουλίου-Αυγούστου
ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
Γεωπόνος Αναπληρωτής Ερευνητής ΕΘΙΑΓΕ
Διευθυντής Ινστιτούτου Μελισσοκομίας
26.6.25
Η χημική επικοινωνία των μελισσών
Χημική επικοινωνία - Φερομόνες
Φερομόνες ονομάζονται οι ουσίες εκείνες που παραγόμενες από εξωκρινείς αδένες ενός ζώου, όταν μεταβιβαστούν σε άλλα άτομα του ίδιου όμως είδους προκαλούν συγκεκριμένη συμπεριφορά. Στην κοινωνία των μελισσών φερομόνες παράγουν η βασίλισσα, οι εργάτριες, οι κηφήνες αλλά και ο γόνος.Φερομόνες που παράγονται από τη βασίλισσα.
Οι κύριες φερομόνες που εκκρίνει η βασίλισσα είναι το 9-κετο-δεκενοϊκό-οξύ και το 9-υδροξυ-δεκενοϊκό οξύ από τους σιαγονικούς αδένες. Οι ποσότητες και κατ’ επέκταση και η επίδρασή των δύο αυτών ουσιών, εξαρτάται από την ηλικία της βασίλισσας.
Άλλες φερομόνες που εκκρίνει η βασίλισσα προέρχονται από τους αδένες Arnhart και από τους αδένες των κοιλιακών τεργιτών. Οι φερομόνες αυτές δρουν συνεργιστικά με τις φερομόνες των σιαγονικών αδένων.
Η διασπορά των φερομονών της βασίλισσας ανάμεσα στις μέλισσες γίνεται :
- με την τροφάλλαξη, την ανταλλαγή δηλαδή τροφής μεταξύ των εργατριών μελισσών, μέσω των στοματικών τους μορίων (εικ.).
- με τη συχνή επαφή των μελισσών μέσα στη φωλιά
- και με την κυκλοφορία του αέρα μέσα στην κυψέλη
- φυσιολογική, όπως η αναστολή της κατασκευής βασιλικών κελιών και η αναστολή της ανάπτυξης των ωοθηκών των εργατριών
- και άμεσης αντίδρασης, όπως η προσέλκυση των κηφήνων, η προσέλκυση των εργατριών στον αφεσμό κατά τη σμηνουργία, η προτροπή των εργατριών προς συλλογή τροφής ή η αναγνώριση της βασίλισσας από τις εργάτριες.
Οι εργάτριες μέλισσες παράγουν φερομόνες επιθετικότητας και συναγερμού, όπως και φερομόνες προσανατολισμού.
- Οι φερομόνες επιθετικότητας & συναγερμού παράγονται από τους σιαγονικούς αδένες της συλλέκτριας μέλισσας (2-επτανόνη), και από τον αδένα Koschevnikov, τον αδένα του κεντριού (οξικός εστέρας ισοαμυλικής αλκοόλης). Οι φερομόνες επιθετικότητας και συναγερμού διεγείρουν τις άλλες εργάτριες μέλισσες να επιτεθούν στον στόχο (εχθρό), ο οποίος έχει μαρκαριστεί μ’ αυτές.
- Η σημαντικότερη φερομόνη προσανατολισμού παράγεται από τον αδένα Nasanov ή οσμητικό αδένα. Η σύστασή της είναι ένα μίγμα γερανιόλης, νερολικού οξέος, γερανικού εξέος, κιτράλης, φαρσενόλης και νερόλης. Ανεπτυγμένο οσμητικό αδένα διαθέτουν οι συλλέκτριες μέλισσες, δηλαδή μέλισσες ηλικίας μεγαλύτερης από 28 ημερών. Οι πληροφορίες που δίνονται μέσω της φερομόνης αυτής είναι η θέση της τροφής, του νερού και του νέου καταφυγίου, κατά τη διαδικασία της σμηνουργίας.
Άλλες Φερομόνες.
Εκτός από τις εργάτριες και τη βασίλισσα φερομόνες παράγουν και οι κηφήνες και ο γόνος.
Οι εκκρίσεις των σιαγονικών αδένων των κηφήνων είναι ελκυστικές προς άλλους κηφήνες, γεγονός που τους βοηθά να συγκεντρώνονται σε συγκεκριμένες περιοχές, τις λεγόμενες «περιοχές συγκέντρωσης κηφήνων», κατά την περίοδο του ζευγαρώματος.
Οι φερομόνες που εκκρίνονται από τον εργατικό κυρίως γόνο, διεγείρουν την τάση συλλογής τροφών στις εργάτριες μέλισσες και αναστέλλουν την ανάπτυξη των ωοθηκών τους. Μόνο στην περίπτωση που δεν υπάρχει γόνος στ μελίσσι και έχει χαθεί η βασίλισσα, οι εργάτριες μέλισσες μπαίνουν στη διαδικασία να ωοτοκήσουν.
Τέλος η φερομόνη ‘θερμότητας’ που παράγεται από το γόνο, προσελκύει τις παραμάνες μέλισσες στην γονοφωλιά, για να τον θρέψουν και να τον ζεστάνουν.